مبارزه با آفات گندم و جو از مهم‌ترین مراحل مدیریت کشت شما کشاورز عزیز است که در صورت رعایت موارد کلیدی چه قبل و چه بعد از کاشت خسارت شما بشدت کم شده و می‌توانید به بهبود عملکردتان امیدوار باشید.
آفات گندم خوزستان با آفات استان گلستان یا خراسان بطور کلی یکسان است، اما بسته به آب و هوا منطقه و… ممکن است پراکنش و میزان خسارت یک آفت در یک منطقه با منطقه‌ای دیگر متفاوت باشد.
انواع شته های گندم و جو
دوگونه شته (شته معمولی گندم و شته روسی) به مزارع گندم و جو کشور ما خسارات زیادی وارد می‌کنند. این شته ها در گندم ابتدا داخل برگ مشاهده شده و بتدریج به سایر قسمت‌های برگ حمله کرده و با تغذیه از بخش‌های مختلف باعث ضعف بوته گندم و جو می‌شود. برخی گونه‌های شته به خوشه گندم و جو نیز حمله می‌کنند که متاسفانه باعث کاهش شدید عملکرد می شود. مشکل دیگر شته‌ها برای گندم و جو انتقال برخی ویروس‌ها است که در صورت عدم مدیریت بموقع و اصولی شاهد از بین رفتن بوته‌های بسیاری خواهید بود.
برخی افراد در مورد سم کنفیدور برای شته گندم پرسش‌هایی دارند؛ دقت داشته باشید که برای استفاده از هر نوع سم با گیاهپزشک حاذق در منطقه مشورت کنید، زیرا مصرف غیراصولی سموم آسیب‌های جبران ناپذیری را برای شما خواهد داشت.
آفت سن گندم
یکی از مخرب ترین آفات گندم و جو، آفت سن گندم است که آسیب زیادی به این مزارع وارد می‌کند. یکی از اولین نشانه های حضور سن گندم در مزرعه، مشاهده تخم های سن پشت برگ های گندم است. متاسفانه بسرعت تخم‌های سن باز شده و پس از سپری شدن دوره پوره‌های سن اول، مرحله دوم پورگی بالاترین درصد خسارت را به گندم و جو می‌زنند. مرحله شیری شدن یا خمیری شدن دانه گندم همان زمانیست که بیش‌ترین آسیب از طریق تغذیه پوره‌های سن به گیاهان وارد می‌شود. بطور کلی سن گندم فقط یک نسل در سال دارد و پس از برداشت گندم و جو و کامل شدن یک نسل بسمت مکان‌های زمستانگذرانی خود پرواز می‌کند.
مینوز برگ گندم
یک آفت مهم مزرعه گندم و جو، پروانه برگخوار یا مینوز برگ گندم است که با تغذیه از برگها آسیب زیادی به مزارع گندم و جو وارد می‌کند. علامت بارز مینوز برگ گندم مشاهده تونل‌هایی نامنظم روی برگ‌های گندم و جو است که در صورت افزایش شدت خسارت بخش زیادی از بوته‌های مزرعه از بین می‌روند.
سوسک برگخوار غلات
در مزرعه گندم و جو، سوسک برگخوار غلات از جمله آفت‌هایی است که به دلیل خسارت به برگها منجر به کاهش شدید عملکرد می‌شود. گسترش سوسک برگخوار غلات در کلیه نواحی گندمکاری کشور طی چند سال گذشته بیشتر شده و عمده خسارت آن توسط لاروها و تغذیه آن‌ها است. تغذیه لاروهای سوسک برگخوار غلات از سطح رویی برگ و به موازات رگبرگ اصلی است و از سطح زیرین برگ تغذیه نمی‌کنند. خسارت ناشی از تغذیه لاروها تا مرحله خوشه دهی نیز ادامه دارد و بالاترین سطح خسارت در زمان گلدهی و خمیری شدن دانه اتفاق می‌افتد. اگر این آفت در مزرعه گندم و جو طغیان کند ممکن است تا یک سوم محصول از دست برود.
سوسک سیاه گندم
آفت سوسک سیاه گندم در کلیه مناطق کشت گندم و جو ایران وجود دارد و در چند سال گذشته خسارات زیادی به مزارع گندم و جو استان گلستان وارد کرده است. خسارت سوسک سیاه گندم توسط حشره کامل در مرحله خمیری شدن دانه و توسط لاروها در مراحل رشد رویشی گندم و جو اتفاق می‌افتد. نکته جالب توجه این است که لاروها با ایجاد یک فرورفتگی در کنار بوته گندم و جو که شبیه لانه مورچه است، برگها را بدرون خاک کشیده و با تغذیه از برگها به گیاهان آسیب وارد می‌کنند.
زنبور ساقه خوار گندم
تغییرات اقلیمی و دوره‌های خشکی در کشور منجر به افزایش خسارت زنبور ساقه خوار گندم یا زنبور ساقه خوار غلات شده است. این آفت در دوره لاروی زندگی خود از داخل ساقه گندم و جو تغذیه کرده و از رسیدن عناصر غذایی به خوشه جلوگیری خواهد کرد. در نتیجه خوشه گندم و جو بتدریج آلوده و خشک می‌شوند و عملکرد بشدت اُفت می‌کند. ساقه گندم و جو نیز بدلیل تغذیه لارو زنبور ساقه خوار کم کم پوک شده و منجر به ورس بوته‌ها خواهد شد.
تریپس گندم
آفت تریپس گندم یک آفت مکنده است که متاسفانه برخی از علائم خسارت آن از آفت سن گندم قابل تفکیک نیست. ترپیس گندم با خرطوم از برگ و گل و خوشه‌های گندم تغذیه کرده و چون شیره گیاه را می‌مکد منجر به ضعف شدید بوته‌های گندم و جو می‌شود. علامت بارز خسارت تریپس گندم لکه‌های نقره‌ای روی برگ، بدشکلی و سفید شدن نوک خوشه و چروکیدگی دانه‌ها است.
کنه قهوه ای گندم
زمانیکه آب و هوای منطقه خشک و گرم‌تر از شرایط معمول باشد، آسیب ناشی از کنه‌ها بخصوص کنه قهوه ای گندم افزایش می‌یابد. اولین نشانه خسارت کنه قهوه ای گندم نقاطی برنگ سبز-زرد روی برگها ناشی از تغذیه کنه است و در صورت طغیان، بخش زیادی از بوته‌های گندم و جو خشک خواهد شد. در برخی موارد آفت کنه قهوه ای گندم به خوشه‌های گندم و جو نیز آسیب می‌زند که نشانه آن سنبلچه‌های رنگ پریده است و می‌تواند یک علت خشک شدن خوشه گندم نیز باشد.
چند روش کاهش خسارت آفات گندم و جو
- رعایت تناوب زراعی در مزارع با هدف کاهش خسارت آفات
- جمع آوری بقایای گندم و جو برای از بین بردن مکان‌های زمستانگذرانی آفات
- مدیریت کوددهی (برنامه کودی اصولی) و آبیاری‌ها و بازدید تخصصی از مزارع در جهت پایش دوره‌ای و کاهش اثرات منفی آفت و بیماری در گیاهان
- مبارزه شیمیایی با بررسی لیست سموم مجاز سازمان حفظ نباتات و تحت نظارت کارشناس حاذق گیاهپزشکی در زمان‌های کلیدی و درست (رعایت تقویم سمپاشی آفات)
یک پاسخ
با تشکر از ارسال مطالب خوب و مفیدی تان و امید از مطالب جدید و تحقیقاتی در مورد تغذیه یونجه و باغات و نخود ما را مساعدت فرمایید