کشاورزی هوشمند به استفاده از تکنولوژی و فناوری‌های نوین در کشاورزی گفته می‌شود و به کشاورزان و کارشناسان بخش کشاورزی کمک می‌کند تا بهتر بتوانند مزرعه یا باغ خود را مدیریت کنند و عملکرد و بهره‌وری بالاتری داشته باشند.
آنچه در این مقاله می‌خوانید!
تکنولوژی در کشاورزی هوشمند، ابزار اصلی است و در واقع با بهبود مدیریت کشت و منابعِ کشاورزان، به تولید پایدارتر و کارآمدتر در کشاورزی کمک شایانی می‌کند و با ارتقاء عملکرد در کشاورزی باعث کاهش هدر رفت منابع و حفاظت از محیط زیست نیز خواهد شد.
این تکنولوژی‌ها شامل اجزای مختلفی از جمله اینترنت، حسگرها، هوش مصنوعی، رُباتیک، دستگاه‌های هوشمند و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی یا GIS هستند که در بخش‌های مختلف مدیریت مزرعه مورداستفاده کشاورزان و کارشناسان قرار می‌گیرد.
کاربردها و فواید کشاورزی هوشمند
جمعیت جهان روز بروز در حال افزایش است و قطعا چنین جمعیتی نیازمند غذا است و در اینجاست که بحث امنیت غذایی در کشاورزی مطرح می‌شود. از آنجاییکه با روش‌های سنتی نمی‌توان برای همه دنیا غذا کافی تولید کرد، یکی از راهکارهای مهم برای تولید بالا و مطلوب و استفاده بهینه از منابع زیستی، هوشمندسازی کشاورزی یا کشاورزی مدرن است.
هوشمندسازی کشاورزی کاربردهای مختلفی در کشاورزی دارد که در ادامه مطالعه می‌کنید:
زراعت دقیق
استفاده از GPS و داده‌های سنجش از دور در جهت بهبود دقت در کاشت و مدیریت محصولات به کشاورز و کارشناس کمک می‌کند تا نتیجه مطلوب را بگیرد.
پیش‌بینی وضعیت آب و هوا
استفاده از داده‌های هواشناسی و مدل‌های پیش‌بینی برای برنامه‌ریزی بهتر در کشاورزی یکی از مزایای کشاورزی هوشمند است تا به بهبود تولید کمک کند. ضمن اینکه در کشاورزی دقیق امکان ارائه خدماتی مانند اعلام پیش‌آگاهی دقیق‌تر برای وقایع پیش‌رو مانند سیل و طوفان در منطقه وجود دارد.
مدیریت منابع آب
استفاده بهینه از منابع آبی با استفاده از حسگرها برای اندازه‌گیری رطوبت خاک و نیاز آبی گیاهان، کاربرد دیگر کشاورزی هوشمند است از این نظر که مدیریت آبیاری‌ها بدرستی انجام شود.
کشت هوشمند
در کشاورزی هوشمند برای بهبود تصمیم‌گیری در ارتباط با کاشت، آبیاری و کنترل آفات و بیماری‌ها از الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی استفاده شده تا کشاورز عزیز براحتی بتواند تصمیم بگیرد.
رُباتیک در کشاورزی
در برخی کشورها بخش زیادی از عملیات کشاورزی مانند کاشت و برداشتِ محصولات، محلول‌پاشی‌ها، سمپاشی‌ها و آبیاری هوشمند با استفاده از ربات‌ها و دستگاه‌های خودکار انجام شده تا هم سرعت کار بیشتر باشد و هم هزینه‌های کشاورز کاهش پیدا کند.
پایش و جمع‌آوری اطلاعات برای بررسی تاریخچه مزرعه
برای پایش دقیق‌تر وضعیت مزرعه و باغ و ارائه اطلاعات به کشاورزان از حسگرها و داده‌های جمع‌آوری شده برای تصمیم‌گیری بهتر استفاده می‌شود و بالتبع از این طریق کشاورزان و کارشناسان مدیریت بهتری نیز در طی سالیان خواهند داشت.
کاهش تأثیرات منفی بر محیط زیست
از اصلی‌ترین عواملی که باعث کاهش و کنترل خسارت به محیط زیست می‌شود، استفاده از فن‌آوری‌های نوین در بخش کشاورزی است، بطوریکه با این رویکرد می‌توان پیش بینی و مدیریت وقایع را دقیق‌تر انجام داد. بالتبع در چنین شرایطی، اثرات منفی و یا آسیب‌هایی که به محیط زیست وارد می‌شود، بسیار کمتر از زمانیست که ابزاری در دسترس نیست و با روش‌های سنتی بخواهید فرآیندهای کشت را اجرایی کنید.
- به عنوان مثال اگر برای مزرعه یا باغ شما با استفاده از نرم افزارها در کشاورزی دقیق، نقشه خاک برای pH، شوری، رطوبت و میزان عناصر موجود در خاک رسم شود، قطعا مشخص می‌شود که فاکتورهای مدنظر در کدام بخش‌ها کمتر و کجا بیشتر هستند. در این شرایط قطعا کشاورز و کارشناس می‌دانند که چه میزان کود مصرف کنند و اگر خاک شوری بالایی داشته باشد باید تمام موارد بخوبی درنظر گرفته شود. بدین گونه از مصرف بیش از حد کودها و آسیب به خاک و محیط زیست و شور شدن خاک جلوگیری شده و یا اگر رطوبت خاک کافی باشد، نیازی به مصرف بی‌رویه آب نیست.
اجزاء کشاورزی هوشمند
در کشاورزی مدرن و هوشمند بطور قطع نیاز به یک سری اجزا برای اجرایی شدن اهداف است که به اصطلاح حرف اول را این تکنولوژی‌ها یا اجزاء می‌زنند و بدون آن‌ها کشاورزی هوشمند یا دقیق معنی ندارد!!!
حسگرها و اینترنت
فاکتورهایی مانند رطوبت خاک، دما و فشار هوا، رطوبت نسبی و مطلق هوا و دیگر پارامترها با استفاده از حسگرها برای اندازه‌گیری دقیق و در زمان واقعی اندازه‌گیری می‌شوند و از طریق اینترنت نیز انتقال داده‌ها صورت می‌گیرد.
داده‌های بزرگ یا کلان داده (Big Data)
میزان عظیمی از داده‌های ساختاربندی شده و نشده در بخش کشاورزی بدست می‌آیند که به آن‌ها داده‌های بزرگ می‌گویند. تعداد داده‌های بزرگ یا کلان به قدری زیاد است که پردازش آن‌ها به وسیله دیتابیس‌های سنتی و نرم‌افزارهای موجود بسیار سخت است. بنابراین جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل داده‌های کلانِ حاصل از حسگرها و سایر منابع برای ارائه نتایج دقیق و جامع از شرایط محیطی و مدیریت مزرعه باید با استفاده از فن‌آوری‌های مدرن در کشاورزی هوشمند انجام شود.
هوش مصنوعی
در روزهای اخیر شاهد افزایش موج توجه‌ها بسمت هوش مصنوعی بوده‌ایم. بهتر است بدانید که یکی از اجزاء اصلی در هوشمندسازی کشاورزی، هوش مصنوعی است. از تکنیک هوش مصنوعی برای پردازش داده‌ها، پیش‌بینی شرایط مزرعه برای آینده و گرفتن تصمیمات هوشمند در کلیه بخش‌های مزرعه و باغ از جمله کاشت، آبیاری و مدیریت مزرعه می‌توانید بهره ببرید.
ربات‌ها
همانطور که در بخش قبل نیز ذکر شد، ربات‌ها دستگاه‌های خودکاری هستند که برای اهداف مختلف در کشاورزی طراحی شده‌اند و در عملیات متنوع مزرعه و باغ مورد استفاده هستند. بخش مهمی از هوشمندسازی کشاورزی یا کشاورزی مدرن مربوط به ربات‌ها است که بسیار به مدیریت هزینه‌ها کمک می‌کنند. یکی از این ربات‌های کاربردی، پهپاد است که به دلیل تصویربرداری از بالا نقش مهمی در پایش مزرعه دارد و بسته به نوع آن می‌توانید از قابلیت‌های مختلف آن از جمله محلول‌پاشی سموم و کودها بهره ببرید.
سامانه اطلاعات جغرافیایی یا GIS
سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی که به GIS معروف هستند در بخش‌های مختلف کشاورزی و علوم پایه کاربرد وسیعی دارند. در کشاورزی دقیق برای نقشه‌برداری دقیق زمین‌ها، مدیریت بهتر منابع و برنامه‌ریزی درست، استفاده از GIS بسیار کلیدی و مهم است. از جمله مثال‌ها برای سیستم‌های جغرافیایی، نقشه خاک است که به کشاورز اطلاعات دقیقی از وضعیت خاک مزرعه خواهد داد.
کشاورزی هوشمند در ایران
کشاورزی هوشمند در ایران در حال توسعه است و نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر و ابزارهای مدرن می‌باشد. با وجود این تلاش‌ها در جهت هوشمندسازی کشاورزی در ایران ادامه دارد، اما هنوز نیازمند اقدامات تکمیلی برای سرمایه‌گذاری، آموزش کشاورزان و کارشناسان کشاورزی در زمینه فناوری‌های برتر و هماهنگی بیشتر میان بخش‌های مختلف هستیم.
جایگاه اگرویار در کشاورزی هوشمند
استفاده از تنها یک رویکرد به عنوان مثال داده‌های ماهواره‌ای در جهت کشاورزی هوشمند بخصوص در کشورهای جهان سوم دارای خطا و ضعف‌هایی است. برهمین اساس، پلتفرم جامع خدمات کشاورزی اگرویار با شناسایی این خلاء‌ها، پیشبرد کشاورزی هوشمند را مبتنی بر جمع‌آوری داده واقعی توسط کارشناس طراحی کرده و در بستر سامانه‌های اختصاصیِ آنلاین ثبت، آنالیز و کالیبره می‌شوند. این داده‌های کالیبره شده در تلفیق با اطلاعات ماهواره‌ای و در جهت کشاورزی دقیق و هوشمند در سطوح گسترده قابل استفاده هستند.
در پلتفرم جامع خدمات کشاورزی اگرویار تمام ابزارهای لازم برای مدیریت دقیق و هوشمند یک مزرعه و باغ در اختیار شما کشاورز و کارشناس عزیز قرار گرفته است. برای آشنایی و کسب اطلاعات بیشتر، به وب‌سایت اگرویار با آدرس www.Agroyaar.com مراجعه فرمایید.
یکی از بخش‌هایی که برخی شرکت‌ها برای هوشمندسازی کشاورزی ایران روی آن تمرکز کرده‌اند، طراحی و اجرایی کردنِ استفاده از نرم‌افزارها است. شرکت اگرویار با اپلیکیشن هوشمندسازی کشاورزی یکی از شرکت‌هایی است که تلاش‌های زیادی در این زمینه انجام داده است. در نرم‌افزار اگرویار کلیه موارد مدیریتی که کشاورز و کارشناس نیاز دارد در نظر گرفته شده و محصولات مفیدی را مانند سامانه هواشناسی کشاورزی، مدیریت مزرعه، تجهیزات کشاورزی هوشمند، آزمایشگاه جامع و … ارائه می‌دهد.