اقدامات پس از برداشت میوه در باغات را فراموش نکنید!

پس از برداشت محصول در باغات و با شروع پاییز و زمستان، نکاتی را باید برای مدیریت باغ انجام دهید که اگر دست کم بگیرید منجر به آسیب خواهید شد و اثرات منفی آن را در فصل بعدی مشاهده خواهید کرد.

متاسفانه برخی افراد این اقدامات را اضافی و غیرضروری می‌دانند اما ما در این مقاله به شما کشاورزان عزیز می‌گوییم که اگر می‌خواهید در فصل آینده شاهد بهتر شدن شرایط باغتان و افزایش عملکرد باغاتی مانند پسته، سیب و گلابی و … شوید حتما این موارد را جدی بگیرید.

چه عملیاتی پس از برداشت میوه مهم است؟

باغداران عزیز دقت داشته باشید که اقدامات زیر برای مدیریت زمستانه باغات شما مهم است:

• کوددهی زمستانه
• آبیاری‌های زمستانه
• رعایت بهداشت باغ و مبارزه با آفات و بیماری‌ها

درست است که در زمان خواب درختان، رشد قابل ملاحظه‌ای نمی‌بینید اما پروسه رشد درون درختان و فرآیندهای آغازش گل‌های درختان پس از برداشت نیز ادامه دارد و عناصر غذایی از برگ‌ها بسمت جوانه‌ها و ریشه‌ها انتقال یافته تا جوانه‌های گل سال آینده و ریشه‌ها برای فصل بعد آمادگی لازم را داشته و بهبود عملکرد باغ اتفاق بیفتد.

در اینجا اقدامات مهمی که بعد از برداشت انجام می دهید را به اشتراک بگذارید.

اگر در این مقاله از عباراتی مانند کود زمستانه یا کوددهی پاییزه استفاده شده است، همگی به معنی اقدامات مدیریتی باغ پس از برداشت است، چه زمانیکه برگ‌ها هنوز روی درختان هستند و در حال آماده شدن برای خزان و چه زمانیکه خزان و خواب زمستانه آغاز شده است.

کود زمستانه پس از برداشت میوه

عدم توجه به کوددهی پس از برداشت باغتان باعث ضعیف بودن جوانه‌های گل سال بعد و کاهش عملکرد درخت می‌شود. پس به مقادیر کودی و نوع کودهایی که نیاز است، دقت کافی داشته باشید تا نتیجه مطلوبی بگیرید. دقت داشته باشید که یک سری کودها در زمان خواب نباید مصرف شوند چون عملا نتیجه‌ای برای شما نخواهند داشت.

مخلوط کردن کودها با خاک

پس از برداشت محصول از درخت، توجه به نوع و میزان کود به دلیل تغییرات درون جوانه‌های گل و کنترل رشد ریشه در پاییز حائز اهمیت است. از آنجاییکه جذب عناصر غذایی توسط ریشه در فصل پاییز و زمستان در محدودیت است، توصیه میکنیم که از کودهایی که در آب حل می‌شوند، در این فصل استفاده نکنید، زیرا احتمال شستشوی این کودها بسیار زیاد است و ریشه‌های درختان در فرصت کوتاهی نمی‌توانند جذب موثری داشته باشند. پس باید از کودهای دیرحل و یا کودهایی که شستشو نمی‌شوند، استفاده کنید.

کودهای جامد دیرحل یا آهسته‌رهش

همانطور که در مقالات گذشته نیز اشاره کردیم در فصول پاییز و زمستان یک سری کودهایی باید مصرف شوند که دیرحل یا به اصطلاح آهسته رهش هستند. منظور از دیرحل بودن این است که حلالیت تدریجی این کودها باعث شده تا کم کم در اختیار ریشه ها قرار بگیرند و بهتر است در فصل خواب درخت استفاده شوند که تا اوایل بهار و شروع فعالیت ریشه حلالیت مناسبی در خاک داشته باشند.

نکته مهم این است که کودهای جامد دیرحل برای حلالیت نیاز به فعالیت باکتری‌های مفید خاک دارند، پس به مصرف باکتری‌ها نیز دقت کنید!

مثال هایی برای این کودها، کودهای فسفاته و پتاسه هستند که امکان مصرف این کودها در فصل پاییز و زمستان وجود دارد. مقدار مصرف این کودها بهتر است بر اساس آزمایش خاک و نوع گیاه و سن و شرایط اقلیمی تعیین شود.

کودهای میکروبی دارای باکتری

خوشبختانه طی سال‌های گذشته بسیاری افراد به کودهای میکروبی دارای باکتری توجه داشته و برای کوددهی زمستانه باغشان از این کودها بهره کافی را برده‌اند. اهمیت این کودهای از این نظر است که کودهای باکتریایی با فعالیت در خاک باعث بهبود و افزایش حلالیت عناصر غذایی شده و از این طریق عناصر غذایی کم کم و در زمان نیاز گیاه در دسترس ریشه قرار خواهند گرفت. علاوه براین تنظیم pH و اصلاح ساختمان خاک از جمله دیگر اثرات مثبت کودهای باکتریایی هستند.

کود گوگرد

یک عنصر مهم برای درختان گوگرد است که شاید به نظر ساده بیاید و بسیاری افراد توجهی به مصرف کود گوگرد نداشته باشند. این درحالیست که گوگرد نقش مهمی در چندین فرآیند حیاتی درخت دارد و اگر به موقع مصرف شود، بسیار در بهبود شرایط درخت موثر است. ضمن اینکه گوگرد برای احیاء و اصلاح ساختمان خاک نیز یک ترکیب عالی است ولی به شرط اینکه در انتخاب نوع گوگرد مناسب دقت کنید.

توجه کنید که گوگرد یک ترکیب غیرقابل حل در آب است و از زمانی که در خاک مصرف می‌شود تا زمانی که جذب ریشه می‌شود نیاز به زمان و فعالیت باکتری‌های اکسیدکننده آن دارد. پس اگر گوگرد را در فصل پاییز و زمستان استفاده کردید قطعا باید باکتری‌ها را نیز در زمان مناسب مصرف کنید.

باکتری‌های اکسیدکننده گوگرد فرآیند اکسیداسیون را بر روی گوگرد ایجاد کرده و به حلالیت آن کمک می‌کنند.

آبیاری زمستانه

متاسفانه برخی افراد پس از برداشت و طی خواب درختان اهمیت کمی برای آبیاری قائل هستند و همین مسئله برای فصل بعد باغشان مشکل ساز خواهد شد. توصیه ما به باغداران عزیز این است که حتما برای بهبود رشد جوانه گل سال بعد و بهبود رشد ریشه درختان به رطوبت کافی و آبیاری‌های بعد برداشت توجه کافی داشته باشید. نکته مهم دیگر این است که جهت جلوگیری از تنش به درخت و بهبود جذب عناصر در پاییز، آبیاری درختان بعد از برداشت باید انجام شود.

اهمیت رطوبت خاک برای درختان پس از برداشت را در مقالات گذشته خدمت باغداران عزیز گفته‌ایم و در این قسمت اشاره‌ای کوچک به مهم بودن این نکته داشتیم.

بهداشت باغ پس از برداشت میوه

اگر به بهداشت باغ پس از برداشت کم توجهی شود، در فصل آینده تعداد آفات و بیماری‌‍‌ها در باغ افزایش یافته که منجر به کاهش تولید و عملکرد درختان خواهد شد.

از جمله راه‌های کم شدن بیماری‌‍‌ها و آفات زمستان‌گذران، جمع‌آوری بقایای میوه، برگ و شاخه‌ها در باغ است. البته نکته بسیار مهم زمان جمع‌آوری بقایا است. چرا که بقایای باقیمانده مثل میوه‌ها را نباید سریعا جمع کرد. با گذشت پاییز اجازه دهید آفات درون بقایای گیاهی استقرار پیدا کنند و سپس اقدام به جمع‌آوری و معدوم کردن این بقایا کنید. اگر سریعا اقدام به جمع‌آوری بقایا کنید، آفت در باغ در فضاهایی استقرار پیدا می‌کند که مبارزه با آن امکان‌پذیر نیست. بنابراین از بقایای داخل باغ به عنوان تله استفاده کنید و بعد از استقرار آفات اقدام به جمع‌آوری کنید.

جمع‌آوری زودهنگام خود به توسعه و استقرار آفات و بیماری‌ها کمک می‌کند. چرا که نسل‌های آخر آفات تکثیر نشده و فقط در پی فضایی برای زمستان‌گذرانی هستند. البته قبل از آغاز فصل زمستان بقایای گیاهی جمع‌آوری شوند در غیر اینصورت در پایان زمستان بقایای جمع و معدوم نشده می‌تواند حجم حضور آفات را چندین برابر کرده و خسارت بسیاری را ایجاد کند.

مبارزه با بیماری‌ها و آفات زمستانه

همانطور که آفات و بیماری‌ها در بهار و تابستان به باغ خسارت می‌زنند، در پاییز و زمستان هم وجود دارند و در صورت عدم رعایت بهداشت باغ و مبارزه در سال بعد جمعیت آن‌ها افزایش یافته و محصول بسیار کم می‌شود. البته باید آفات و بیماری‌ها را در باغ از هم جدا دانست و شرایط کنترل آن‌ها نیز متفاوت است.

آفات

در هر فصلی، بهترین زمان مبارزه با آفات متفاوت است. مبارزه با بعضی از آفات باید در بهار انجام شود، بعضی دیگر
در تابستان و با بعضی از آنها در انتهای زمستان باید مبارزه کرد. به دلیل اینکه آفات در بهار و تابستان فعال بوده، مبارزه حتما باید انجام شود در غیر اینصورت خسارت را مستقیم دریافت میکنیم، اما در زمستان آفات فعال نیستند و یا فعالیت بسیار کم و نامحسوسی در مکان‌های خاصی از باغ دارند.

با کدام آفات در زمستان باید مبارزه کرد؟

باید بدانید که سمپاشی بدون هدف با نام سمپاشی زمستانه برای مبارزه با آفات به کنترل آنها کمکی نمی‌کند بلکه فقط باعث آلودگی طبیعت و هزینه زیاد می‌شود. زمستان‌گذرانی آفات در باغ در قسمت‌های مختلف از جمله در داخل خاک، زیر پوست درخت و بر روی شاخه‌ها سپری می‌شود. توجه داشته باشید که مبارزه با آفاتی که در خاک و زیر پوست درختان زمستان را می‌گذرانند، در زمستان امکان‌پذیر نیست و باید در بهار و تابستان با آن‌ها مبارزه کرد.   

اما مبارزه با شپشک‌ها و کنه‌ها که بر روی شاخه‌های درختان زمستان‌گذرانی می‌کنند، به صورت مکانیکی و شیمیایی امکان دارد. نکته مهم این است که باید در روزهای آخر زمستان که هوا گرم‌تر است سمپاشی انجام شود. اما در اوایل یا اواخر پاییز یا در اوایل زمستان، سمپاشی زیاد موثر نیست. برای مبارزه با آفات، استفاده از روغن‌های مخصوص در انتهای زمستان می‌تواند تاثیرگذار باشد، هرچند توجه داشته باشید که میزان استفاده درست از آن باعث افزایش اثر سم و استفاده بیش از حد از روغن‌ها مشکلات جدی برای باغتان ایجاد می‌کند.