در مسیر تولید کلزا از مرحله کاشت تا برداشت، عوامل و فاکتورهای زیادی هستند که اگر هرکدام از آنها به درستی مدیریت نشوند، افت عملکرد دانه اتفاق خواهد افتاد. در این پست آموزشی قرار است در ارتباط با نکات کاشت کلزا صحبت کنیم. نکاتی که اگر به‌خوبی رعایت شوند، افزایش معنی‌دار عملکرد را خواهید داشت. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
در زمان کاشت کلزا به موارد زیر توجه ویژه داشته باشد:
انتخاب بذر مناسب کلزا برای کاشت
بهترین رقم بذر کلزا و بهترین بذر کلزا از کلیدواژه‌های پرتکراری هستند که توسط کشاورزان عزیز مطرح می‌شوند. قبل از هر چیزی به نکته مهم زیر توجه داشته باشید.
اگر رقمی از کلزا در یک منطقه عملکرد خوبی داشته، ممکن است در استان یا ناحیه دیگری عملکردش بالا نباشد، از این نظر که اقلیم هر منطقه با منطقه دیگر متفاوت است. بهترین بذر کلزا برای هر منطقه رقمی است که سازگاری اقلیمی مناسب، مقاومت زیادی به تنش‌های محیطی و آفات و بیماری و در نهایت نیز عملکرد بالایی تولید کند.
برای کاشت کلزا بذرهایی را انتخاب کنید که ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- قدرت و درصد جوانه‌زنی بذور بالا باشد.
- بذرها خالص باشند، به این معنا که بذرها عاری از وجود هرگونه بذر ارقام دیگر و یا علف‌های هرز باشند.
- بذور عاری از هرگونه آلودگی به آفات و بیماری‌ها باشند.
- از بذرهای درشت و با وزن هزار دانه بالا استفاده کنید.
- بذرهای سازگار به منطقه خود را تهیه کنید.
مدیریت مزرعه کلزا در جهت افزایش راندمان و عملکرد از زبان دکتر مهدی عزیزی:
تاریخ مناسب کاشت کلزا
انتخاب تاریخ مناسب کاشت در کلزا بسیار حائز اهمیت است. کاشت در تاریخ‌های نامناسب باعث مشکلاتی در مزرعه می‌شود.
باید زمانی اقدام به کاشت کلزا کنید که گیاهچه‌ها رشد کافی داشته و با رُزت قوی (6 تا 8 برگ کامل) وارد دوره زمستان شوند. اگر گیاهچه‌ها رشد کافی داشته باشند دربرابر سرمای زمستان مقاومت خوبی از خود نشان خواهند داد.
تاخیر در زمان کاشت باعث می‌شود گیاهچه‌ها و ریشه در اثر افت دما رشد و توسعه کافی نداشته باشند، در این شرایط استقرار مناسبی صورت نمی‌گیرد. این گیاهچه‌ها در برابر سرمای زمستان حساسیت بالایی خواهند داشت و احتمال سرمازدگی افزایش خواهد یافت.
مشکلاتی که در تاریخ کاشت‌های دیرهنگام کلزا دیده می‌شود:
- کاهش یکنواختی در سبزشدگی مزرعه
- کاهش وزن و یا تعداد دانه در غلاف در اثر گرماهای زودرس
- کاهش عملکرد
باید بدانید که کاشت زودهنگام نیز باعث مشکلاتی می‌شود. به عنوان مثال در کشت‌های زودهنگام گیاهچه‌ها تحریک به رشد رویشی زیاد می‌شوند و احتمال سرمازدگی بالا خواهد رفت.
در مناطق سرد، کلزا از اواخر شهریور و در مناطق گرم در نیمه آبان و همراه با شروع بارندگی‌های پائیزه کاشته می‌شود.
بهبود استقرار گیاهچه و سبز شدن مزرعه با کودهای بذرمال
استفاده از کودهای بذرمال قبل کاشت، تاثیر زیادی روی رشد و توسعه ریشه، سرعت سبز شدن و استقرار مناسب گیاهچه و نهایتا افزایش عملکرد دارد. بنابراین قبل از کاشت از کودهای بذرمال مناسب استفاده کنید.
توجه داشته باشید که در کود بذرمال مورد استفاده، حتما عنصر روی وجود داشته باشد. این عنصر نقش مهمی در رشد و توسعه ریشه گیاهچه دارد.
رعایت تراکم کاشت در کلزا
تراکم کاشت از عوامل مهم و موثر در افزایش عملکرد کلزا محسوب می‌شود.
در تراکم‌های کمتر، بوته‌ها در برابر آفات و بیماری‌ها و رقابت علف‌های هرز ضعیف خواهند شد. همچنین ضخامت ساقه زیاده شده و در زمان برداشت کمباین، مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.
کاشت متراکم نیز برای کلزا مناسب نیست. با افزایش تراکم احتمال خوابیدگی بوته، حساسیت به سرما و تشدید بروز بیماری‌ها افزایش خواهد یافت.
عوامل زیادی هستند که روی میزان بذر مصرفی برای کاشت کلزا تاثیر دارند. از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ریز یا درشتی بذر
- تاریخ کاشت
- عمق کاشت
- درصد جوانه زنی بذور
- خلوص بذر
برای کاشت کلزا، بسته به شرایط مختلف می‌توان 4 تا 8 کیلوگرم بذر در هکتار کشت کرد. تراکم مناسب کلزا نیز حدود 60 تا 70 بوته در مترمربع است البته در ارقام جدید هیبرید تراکم کمتر و حدود 30 تا 60 بوته در مترمربع در نظر گرفته می‌شود.
عمق مناسب کاشت کلزا
عمق کاشت در کلزا یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در سطح سبز مزرعه است. بذور کلزا ریز هستند و ذخایر انرژی در آنها کمتر است. در صورتی که بذرها عمیق کاشته شوند انرژی لازم برای رسیدن به سطح خاک را نخواهند داشت و غیریکنواختی در سبز شدگی مزرعه پیش می‌آید. بنابراین در زمان کاشت باید توجه زیادی به این موضوع داشت.
از طرفی اگر بذرها سطحی کاشته شوند احتمال سرمازدگی و یا از دست رفتن رطوبت بذر در اثر گرما افزایش خواهد یافت.
براساس تحقیقات، عمق مناسب کاشت کلزا بسته به نوع خاک 1 تا 1.5 سانتی‌متر توصیه می‌شود.
کوددهی قبل از کاشت کلزا
قبل از کاشت از کودهای مناسب استفاده کنید. برای اینکار استفاده تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی مطابق جدول زیر توصیه می‌شود.
| نوع کود | تامین/ فراهمی نیتروژن | تامین/ فراهمی فسفر | تامین/ فراهمی پتاسیم | تامین/ فراهمی گوگرد |
|---|---|---|---|---|
| شیمیایی | سولفات آمونیوم یا اوره | دی‌آمونیوم فسفات یا سوپرفسفات تریپل | سولفات پتاسیم گرانول | گوگرد پاستیلی با خلوص 99-90 درصد |
| زیستی | باکتری‌های تثبیت کننده نیتروژن | باکتری‌های حل کننده فسفر | باکتری‌های حل کننده پتاسیم | باکتری‌های اکسیدکننده گوگرد |
چند نکته در ارتباط با کوددهی زمان کاشت کلزا
- گوگرد جزو اساسی در تولید گیاهان دانه روغنی است. بنابراین قبل کاشت مقادیر مناسب گوگرد پاستیلی با خلوص بالا (99-90 درصد) به همراه باکتری‌های اکسید کننده آن استفاده شود.
- در زمان کاشت از کودهای نیتروژنی کمتری استفاده کنید. مناسب‌ترین گزینه برای تامین نیتروژن، سولفات آمونیوم است. درصورت عدم امکان تهیه این کود می‌توانید از اوره در مقادیر کم استفاده کنید.
- مناسب‌ترین روش استفاده کودهای زیستی، اسپری آنها روی خاک قبل از کاشت و سپس کاشت بذر است. درصورت عدم امکان اجرای این روش، می‌توانید این کودها را در اولین آبیاری بعد از کاشت بصورت کود آبیاری مصرف کنید.
- مقادیر مصرف هرکدام از کودهای ذکر شده در جدول باید متناسب با وضعیت خاک، میزان عملکرد و سایر شرایط بصورت اختصاصی انجام شود.
- قبل از کاشت از کودهای شیمیایی دیرحل (آهسته رهش) استفاده کنید.
در این مقاله به عوامل مهم تاثیرگذار در عملکرد کلزا در مرحله کاشت اشاره شد. اگر در این زمینه سوال، پیشنهاد و تجربه‌ای دارید، در بخش نظرات به اشتراک بگذارید. تیم اگرویار در تمام مراحل تولید، پشتیبان و همراه شماست.
2 پاسخ
سلام خسته نباشید مهندس من بذر هیولا ۵ ریختم الان ۴برگ هست کود زیر ندادم الان چی باید بدم مرسی
سلام خدمت شما
اگر در استان‌های گرمسیری هستید، کودهای اسید آمینه به همراه مقدار کم اوره جهت رشد و توسعه برگی و همچنین کودهای حاوی روی و فسفر جهت رشد و توسعه ریشه مناسب هستند. در اقلیم‌های سرد فقط محلول پاشی سیلیکات پتاسیم جهت مقاومت به سرما توصیه می‌شود.