کودهای کلسیمی برای گوجه فرنگی نقش کلیدی بخصوص در دوره رشد و نمو میوه دارند و اگر گیاه با کمبود کلسیم مواجه شود مشکلاتی مانند پوسیدگی گلگاه باعث کاهش کیفیت میوه‌ها و در نهایت کاهش عملکرد خواهد شد.
آنچه در این مقاله می‌خوانید!
متاسفانه در بسیاری مزارع در زمان‌های کلیدی که گیاه نیاز به عنصر کلسیم دارد، میزان آن یا کم بوده و یا قابل دسترس برای گیاه نیست. به همین دلیل است که رعایت برنامه کودی اصولی برای دسترسی گیاه به همه عناصر از جمله کلسیم باید در تمام فصل رشد مورد توجه باشد و قطعا دستیابی به این هدف به مدیریت کلیه موارد در مزرعه نیازمند است.
با ما همراه باشید تا در این محتوا آموزشی چند نکته در ارتباط با کودهای کلسیمی برای گوجه فرنگی را بررسی کنیم.
اهمیت کلسیم در گوجه فرنگی
همه عناصر برای رشد و عملکرد مطلوب گوجه فرنگی مهم هستند و ضروری است تا کشاورز عزیز بداند چگونه و در چه زمانی یک کود را مصرف کند تا عناصر به میزان کافی به گیاه برسد.
کلسیم برای گوجه فرنگی در مراحل مختلف رشدی نیاز است و وظایف مهمی نیز در این گیاه دارد که در ادامه می‌خوانید:
رشد رویشی مطلوب
از زمان استقرار تا قبل از گلدهی، عنصر کلسیم به دلیل حضور در دیواره سلولی می‌تواند در رشد رویشی و استحکام سلول‌های گیاه (افزایش پکتین) موثر باشد. علاوه براین کلسیم با ایجاد تعادل در میزان عناصرِ درون سلول‌ها و تنظیم فشار اسمزی بر ورود و خروج عناصری مانند پتاسیم موثر است که برهمکنش این فرآیندها به بهبود رشد و نمو گیاه کمک شایانی می‌کند.
تاثیر بر گلدهی و میوه دهی
نقش مهم کلسیم بر دوره گلدهی و میوه‌دهی گوجه فرنگی به دلیل تاثیر بر تلقیح موثر و تقسیم و بزرگ شدن سلول‌ها است. بعد از گرده افشانی در گوجه فرنگی، عنصر کلسیم به همراه عنصر بُر به بهبود تلقیح و جوانه زنی مطلوب دانه گرده کمک می‌کند و در نتیجه تلقیح باکیفیت‌تری را در گیاه شاهد خواهید بود.
حدودا دو هفته پس از گرده افشانی و تشکیل میوه، علاوه بر تقسیم سلولی، بزرگ شدن سلول‌ها نیز آغاز می‌شود و عنصر کلسیم نقش کلیدی در این مرحله دارد، بطوریکه حضور کلسیم علاوه بر عنصر پتاسیم به افزایش ظرفیت سازی برای درشتی گوجه فرنگی کمک می‌کند.
افزایش مقاومت به تنش‌ها
زمانیکه گوجه فرنگی در معرض تنش‌های مختلف قرار بگیرد، مسلما انتقال عناصر از جمله کلسیم در آن مختل می‌شود و به دنبال آن آسیب به دیواره و غشاهای سلولی اتفاق می‌افتد. اما اگر میزان کافی از عنصر کلسیم در گیاه گوجه فرنگی باشد و در زمان‌های کلیدی در دسترس برگ و میوه قرار بگیرد، قطعا استحکام دیواره سلولی بیش‌تر بوده و در شرایط تنش به حفظ غشاهای سلولی نیز کمک می‌کند.
بهبود کیفیت و ماندگاری
از آنجاییکه هر چه میوه گوجه فرنگی به رسیدگی نزدیک‌تر شود میزان سفتی میوه کمتر می‌شود، قطعا نیاز به کلسیم در گوجه فرنگی در زمان رسیدگی بیش‌تر خواهد شد. هر چه میزان کلسیم میوه رسیده گوجه فرنگی با مدیریت تغذیه از ابتدای رشد میوه بیش‌تر باشد قطعا کیفیت و ماندگاری آن پس از برداشت نیز بیش‌تر است و چنین گوجه فرنگی‌هایی طی جابجایی نیز کمتر دچار آسیب می‌شوند.
علائم کمبود کلسیم در گوجه فرنگی
کاهش میزان کلسیم در گوجه فرنگی علائمی روی برگ‌ها و میوه‌ها و یا حتی ساقه ایجاد می‌کند ولی خسارت عمده از کمبود کلسیم در میوه گوجه فرنگی رخ می‌دهد.
پوسیدگی گلگاه
پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی یا سیاه شدن انتهای میوه از علائم مهم کمبود کلسیم در گوجه فرنگی است و عارضه‌ای است که متاسفانه در بسیاری مزارع مشاهده می‌شود. زمانیکه پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی اتفاق می‌افتد، کاهش میزان کلسیم منجر به کاهش استحکام دیواره سلولی و فروپاشی غشاهای سلولی می‌شود و در نتیجه آن سلول‌های انتهای گوجه فرنگی سیاه و آبکی شده و دچار پوسیدگی می‌شوند.
متاسفانه در اغلب موارد کشاورز عزیز پس از وقوع پوسیدگی گلگاه به دنبال چاره است، این درحالیست که باید از همان ابتدا رشد رویشی و سپس پس از گرده افشانی و تلقیح، میزان کافی از کودهای کلسیمی مصرف شود تا این عارضه اتفاق نیفتد یا حداقل کمتر رخ دهد.
کاهش ماندگاری
به دلیل نقش مهم کلسیم در استحکام دیواره سلولی، در صورتیکه میزان این عنصر در میوه کم باشد پس از برداشت و طی حمل و نقل هر گونه آسیب فیزیکی منجر به کاهش ماندگاری میوه می‌شود. اما اگر طی فصل رشد مدیریت صحیحی از مصرف کودها را داشته باشید، پروسه رسیدگی گوجه فرنگی حتی بعد از برداشت تا رسیدن به مقصد کندتر خواهد بود و در نتیجه هر آسیبی منجر به فروپاشی سلول‌ها یا رسیدگی زودهنگام نمی‌شود.
زمان مصرف کود کلسیم در گوجه فرنگی
در چند مرحله و با دو روش کود آبیاری و محلول پاشی می‌توان از کودهای کلسیمی برای گوجه فرنگی استفاده کرد.
- کودهای کلسیمی در مرحله گلدهی گوجه فرنگی برای گرده افشانی موثر و تلقیح باکیفیت به همراه عنصر بُر باید محلول پاشی شود.
- بعد از تشکیل میوه‌ها نیز محلول پاشی کلسیم بسیار در بهبود رشد میوه و کیفیت آن موثر است و اگر در این زمان به تامین کلسیم توجه کنید مشکلاتی مانند پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی تا حد زیادی کنترل خواهد شد.
- نکته قابل توجه برای گوجه فرنگی این است که چندین بار گلدهی و میوه دهی در یک بوته مشاهده می‌شود و برای هر مرحله بایستی موارد مربوط به تامین عناصر از جمله کلسیم به درستی اجرا شود تا میوه‌ها باکیفیت و درشت باشند و عملکرد نهایی نیز مطلوب باشد.
کشاورزان عزیز چند نکته برای اهمیت کودهای کلسیمی در گوجه فرنگی را مطالعه کردید. دقت داشته باشید که بسته به شرایط مزرعه، مرحله رشدی، نوع کود و روش مصرف، مقدار استفاده از کودهای کلسیمی متفاوت است و نمی‌توان یک عدد ثابت برای همه مزارع بیان کرد.