تنش سرمایی از جمله مواردی است که قبل و بعد از وقوع آن اقدام خاصی نمی‌توان انجام داد تا از سرمازدگی جلوگیری شود ولی با چند اقدام مانند تغذیه اصولی و مدیریت آبیاری و … می توان تا حدودی خسارت را کمتر کرد تا بعد از تنش شرایط بازیافت گیاهان بهتر باشد.
آنچه در این مقاله می‌خوانید!
طی سالیان گذشته پیش بینی‌هایی که برای هواشناسی در همه دنیا انجام می‌شود بسیار دقیق‌تر شده‌اند اما باز هم هر ساله شاهد خسارت دماهای پایین در مناطق معتدل و سردسیر هستیم و در واقع نمی‌توان در همه موارد با آسیب‌ها مقابله کرد.
از جمله این مشکلات سرمازدگی بهاره درختان و مزارع است که چون در مرحله شکوفه دهی باغات یا ظهور گل و خوشه مزارع اتفاق می‌افتد، خسارات زیادی را به دنبال دارد و منجر به کاهش شدید عملکرد می‌شود.
چند خسارت پس از سرمازدگی
متاسفانه زمانیکه سرمازدگی اتفاق بیفتد چه در مزرعه و چه در باغ دیگر نمی‌توانید شرایط را به حالت اول برگردانید زیرا بافت‌های آسیب دیده گیاهان در بسیاری مواقع پس از سرمازدگی از بین می‌روند و به حالت اول نیز بر نمی‌گردند.
- مرگ سلول‌ها و خروج شیرابه سلولی از اولین علائم سرمازدگی است که در این شرایط طی چند روز مرگ سلول و بافت اتفاق می‌افتد.
- شکستگی شاخه‌ها و در موارد تنش شدید شکستگی تنه درختان رخ می‌دهد که متاسفانه قابل ترمیم نیز نیست و بعد از مدتی نیز این شکاف ها منجر به ورود عوامل بیماری‌زا و آفات به درون درختان خواهد شد.
- خروج صمغ و شیرابه از تنه و شاخه‌ها که در مواردی که اختلاف دما روز و شب بسیار زیاد باشد بروز پیدا می‌کند.
- زرد، قرمز و یا قهوه‌ای شدن برگ‌ها در گیاهان زراعی که به دلیل مرگ سلولی اتفاق افتاده و بتدریج ریزش برگ‌ها نیز رخ می‌دهد.
- خشک شدن و ریزش جوانه‌های درختان که به دلیل تحمل پایین جوانه‌های گل به دمای کم اتفاق می‌افتد.
4 اقدام مهم برای بعد از سرمازدگی
هرچند بهتر است قبل از وقوع هر تنشی اقدامات کافی انجام شود تا خسارت کم باشد اما در برخی موارد اتفاق افتادن تنش اجتناب ناپذیر است و به ناچار باید به فکر روش‌های بازسازی گیاه بود تا برای ادامه فصل یا در درختان برای سال بعد شرایط بهتر باشد.
البته در گیاهان زراعی متاسفانه در برخی موارد خسارت سرمازدگی بسیار زیاد است که ممکن است کل مزرعه آسیب ببیند و امکان بازیافت گیاهان وجود نخواهد داشت.
تغذیه اصولی و کاربردی
اسیدآمینه‌ها
برخی ترکیبات مانند اسیدآمینه‌ها پس از سرمازدگی می‌توانند به بهتر شدن شرایط بازیافت گیاهان کمک کنند زیرا گیاهان برای تولید آمینواسید باید انرژی زیادی مصرف کنند اما با در اختیار قرار دادن آمینو اسید برای گیاهان علاوه بر اینکه باعث تولید پروتئین‌ها می‌شود از صرف انرژی اضافی توسط گیاه نیز کم شده و گیاه در مدت زمانی پس از سرمازدگی مجددا رشد خواهد کرد.
سیلیکات پتاسیم
کودهای سیلیکات پتاسیم به دلیل دارا بودن عنصر سیلیسیم نقش کلیدی در بهبود مقاومت گیاهان به تنش هایی مانند سرمازدگی داشته و اگر بعد از آسیب به صورت ریشه ای مصرف شوند بسیار در بهتر شدن شرایط بازیافت گیاهان موثر خواهد بود.
ضمن اینکه اگر طبق برنامه کودی مصرف دوره ای سیلیکات پتاسیم انجام شود در مواردی حتی خسارت کم تر از شرایطی است که این کود مصرف نشده است.
علاوه براین عنصر پتاسیم هم به انتقال مواد کمک می‌کند زیرا زمانیکه گیاه صدمه می‌بیند نیاز به عناصر غذایی در گیاه بیش‌تر است و بایستی به بخش صدمه دیده مواد غذایی کافی برسد تا ریکاوری یا به اصطلاح بازیافت صورت بگیرد.
جهت دریافت برنامه کودی باغات و مزارع کلیک کنید.
مدیریت آفات و بیماری‌ها بعد از سرمازدگی
در گیاهان زمانیکه تنش سرمازدگی اتفاق بیفتد به دلیل آسیبی که به بافت‌های گیاهی وارد شده است، حساسیت گیاه به آفات و بیماری‌ها افزایش یافته و اگر مدیریت نشود، آسیب‌های جبران ناپذیری را وارد می‌کند و به مرور زمان ضعیف شدن گیاه اتفاق می‌افتد.
دلیل اصلی این مسئله به دلیل افزایش میزان قند درون سلول‌های گیاه است که بعد از تنش و سرما رخ می‌دهد و در واقع آفات و بیماری‌ها بیش‌تر بسمت گیاهان جذب می‌شوند. پیشنهاد می‌شود که هم به بحث تغذیه درست توجه شده و هم در زمان‌های کلیدی مبارزه اجرا شود تا شرایط تحمل و مقاومت گیاهان بهبود یابد و اگر تنشی هم رخ دهد آسیب کمتر باشد.
آبیاری بعد از سرمازدگی
خوشبختانه در بسیاری موارد ریشه‌ها در اثر سرمازدگی آسیب نمی‌بینند اما نباید از بحث آبیاری و رطوبت خاک غافل شد. پیشنهاد می‌شود که همواره به رطوبت کافی در خاک توجه شود تا تنش خشکی خاک بعد از سرمازدگی منجر به خسارت نشود زیرا گیاه دچار شوک تنش سرما شده و نباید تنش اضافی مانند خشکی خاک نیز منجر به خسارت شود و درواقع چند تنش آسیب بیش‌تری به گیاهان وارد خواهند کرد.