برای رسیدن به عملکرد بالا در هندوانه و خربزه چندین فاکتور از جمله برنامه کودی به شما کمک می‌کند و درصورتیکه بموقع و اصولی از کودها استفاده نکنید، عملکرد نهایی مزرعه شما بالا نخواهد بود. البته این مطلب در ارتباط با دیگر گیاهان خانواده جالیزی از جمله طالبی و کدوها و خیار نیز صدق می‌کند و قطعا مدیریت کوددهی به همراه آبیاری و سایر نکات به بهتر شدن تناژ شما کمک شایانی خواهد کرد.
آنچه در این مقاله می‌خوانید!
تیم اگرویار همراه با هوشمندسازی کشاورزی و شناسایی خلاهای عملکرد در همه مراحل کشت و تولید به کشاورزان عزیز راهکار ارائه می دهد. یکی از سامانه های مهم و هوشمند تیم اگرویار، سامانه برنامه کودی اختصاصی برای تمام محصولات است.
اهمیت اجرای برنامه کودی در کشت هندوانه و خربزه
یکی از مهم‌ترین نکات مدیریتی کشت هندوانه و خربزه داشتن برنامه کودی است. برنامه کوددهی به مانند یک نقشه راه، شما کشاورز عزیز را در تمام مراحل تولید گیاهان جالیزی راهنمایی می‌کند. با داشتن این نقشه، دیگر نگرانی از بابت اینکه در چه مرحله از چه نوع کود، به چه مقدار و چطور استفاده کنید، نخواهید داشت.
درصورت مصرف اصولی کودها براساس نیاز گیاهان جالیزی در مراحل مختلف رشدی و مدیریت سایر عملیات زراعی از جمله آبیاری‌ها، مبارزه با آفات و بیماری‌ها و علف‌های هرز، عملکرد بصورت معنی‌دار افزایش خواهد یافت.
جدول کوددهی در کشت هندوانه و خربزه
در جدول زیر مجموعه هدف‌گذاری‌هایی که برای رسیدن به عملکرد مطلوب در گیاهان جالیزی از جمله هندوانه، خربزه و طالبی مورد نیاز است، به تفیک مرحله رشدی ذکر شده است. بخش زیادی از این اهداف با اجرای یک برنامه کوددهی مناسب و اصولی قابل دستیابی است.
| مرحله | اهداف کوددهی |
|---|---|
| قبل یا حین کاشت | تقویت بنیه بذر برای جوانه‌زنی، سبز شدن و استقرار مناسب گیاهچه در کشت‌های بذری تامین بخشی از عناصر پرمصرف موردنیاز با کودهای پایه |
| سبزشدن / استقرار گیاهچه | رشد و توسعه ریشه، استارت رشدی مناسب گیاهچه |
| دوره رشد رویشی | افزایش توسعه برگی و رشد بوته |
| گلدهی | افزایش کیفیت تلقیح و تعداد گل و میوه تشکیل شده |
| دوره حجیم شدن میوه | افزایش سایز و وزن میوه، افزایش میزان قند میوه |
بسته به شرایط مختلف ممکن است اهداف ذکر شده در جدول بالا برای هر کشاورز تغییرات اختصاصی داشته باشد که این موارد بصورت کامل در برنامه‌های کوددهی اگرویار لحاظ می‌شوند.
مصرف کود برای هندوانه و طالبی در مراحل رشدی
گیاهان به مانند سایر جانداران در مراحل مختلف رشدی، نیازهای غذایی متفاوتی دارند. گیاهان جالیزی ازجمله هندوانه، خربزه و طالبی نیز در مراحل مختلف رشد، برخی از عناصر غذایی را به مقدار بالا جذب می‌کنند و اهمیت برخی عناصر دیگر کم‌رنگ‌تر می‌شود. با شناخت فیزیولوژی گیاه و نیاز آن در هر مرحله می‌توان یک برنامه کوددهی اصولی پیاده کرد و به عملکردهای مطلوب رسید.
توجه شود که یک کود به تنهایی نمی‌تواند تمام نیاز غذایی گیاه را برطرف کند یا به عبارتی هیچ کودی قرار نیست کود معجزه‌‌گر برای هندوانه یا طالبی و یا خربزه باشد و باید مجموعه‌ای از کودها در قالب یک برنامه کودی در مراحل مختلف رشدی اجرا شوند.
در ادامه بصورت خلاصه به برخی نیازهای کودی گیاهان جالیزی می‌پردازیم.
کودهای قبل و زمان کاشت هندوانه و خربزه
در نکات قبل از کاشت گیاهان جالیزی مانند هندوانه و خربزه بحث کودها در کنار سایر موارد مانند ضدعفونی بذرها، کشت نشائی یا بذری، زمان کاشت و… اهمیت دارد.
توصیه می‌شود که قبل از کاشت، کودهای جامد ازجمله کودهای حاوی عناصر پرمصرف دیرحل وارد خاک شوند تا شرایط خاک در زمان انتقال نشاها یا کاشت بذر بهبود یابد.
سبز شدن و استقرار گیاهچه
زمان آغاز رویش گیاهچه هندوانه و خربزه در روزهای گرم سال است و طبیعی است که عواملی ممکن است در رشد گیاهچه اختلال ایجاد کنند.
از اهداف مهمی که در مرحله استقرار گیاهچه دنبال می‌شود، توسعه کافی ریشه و رشد گیاهچه و همچنین مقاومت به تنش‌های محیطی ازجمله تنش‌های دمایی یا مقاومت به بیماری‌های قارچی است.
ازجمله کودهایی که می‌توانند در این مرحله به رشد و توسعه ریشه و گیاهچه کمک کنند، کودهای اسیدآمینه و روی هستند. ازطرفی مصرف کودهای سیلیکاته ازجمله سیلیکات پتاسیم باعث افزایش مقاومت گیاهچه به تنش‌های محیطی و عوامل بیماری‌‌زا می‌شود.
رشد رویشی و زمان مصرف کود اوره برای هندوانه و خربزه
اگر الگوی جذب عناصر در گیاهان جالیزی مثل هندوانه را بررسی کنیم، میزان جذب عنصر نیتروژن در دوره رشد رویشی بیشتر از سایر مراحل رشدی است. برای تامین این نیتروژن می‌توان از منابع مناسب کودی مثل اوره یا سولفات آمونیوم و همچنین اسیدآمینه‌ها بسته به شرایط خاک و مزرعه استفاده کرد.
در زمان رشد رویشی هندوانه و خربزه و دیگر جالیزی‌ها عنصر نیتروژن به افزایش رشد برگی بسیار کمک می‌کند، اما دقت کنید که میزان مصرف کودهای نیتروژنی مانند اوره برای هندوانه و خربزه نباید زیادتر از حد باشد. درصورتیکه به مقادیر مصرفی اوره توجه نکنید شاهد رشد رویشی بیش از حد بوته‌ها خواهید بود و در ادامه تولید گل بسیار کم شده و یا ریزش گل‌ها در مراحل بعدی اتفاق می‌افتد.
مرحله گلدهی هندوانه و خربزه
اگر گلدهی هندوانه، خربزه یا طالبی دچار مشکل شود قطعا میوه‌ای هم تشکیل نشده و رشد نمی‌کند و عملکرد مطلوبی نخواهید داشت. از این جهت گلدهی و گرده‌افشانی در هندوانه و خربزه و… اهمیت ویژه‌ای دارد و باید توجه کافی به مصرف اصولی کودها در گلدهی داشته باشید تا گیاهان قوی بوده و برای گلدهی و گرده‌افشانی و لقاح به اندازه کافی رشد کرده باشند.
مصرفی برخی کودهای ریزمغذی باعث افزایش جایگاه‌های تولید گل و گل‌انگیزی، فراهم شدن شرایط گرده‌افشانی موثر و کیفیت ظهور گل در بوته‌های هندوانه و خربزه (و سایر گیاهان این خانواده) می‌شود.
علت بار ندادن بوته هندوانه و خربزه عدم گلدهی مطلوب است و به دلیل اینکه گل‌های نر و ماده در خانواده جالیزی‌ها روی یک بوته ولی بصورت جدا از هم رشد می‌کنند، بنابراین هر گونه اهمال در مدیریت مزرعه از جمله استفاده نادرست از کودها می تواند منجر به کاهش رشد گل‌ها و گرده‌افشانی و تلقیح شود.
مرحله تشکیل و رشد میوه و کود برای درشتی هندوانه
یکی از اهداف مهم در کشت گیاهان جالیزی مانند هندوانه و خربزه و طالبی، تولید میوه‌های درشت و با کیفیت است. برای رسیدن به این هدف، باید بعد از تشکیل میوه و در دوره حجیم شدن آن، از کودهای مناسب ازجمله کودهای پتاس بالا (سولوپتاس) استفاده کرد.
همچین برخی ترکیبات پیامرسان مانند سیلیکات پتاسیم باعث افزایش انتقال مواد قندی از برگ به میوه و درشتی آنها می‌شود.
توجه کنید که کوددهی زمانی موثر خواهد بود که مدارها و حجم آبیاری بصورت بهینه تنظیم شده باشد. هرگونه تنش آبی در این مراحل باعث کاهش عملکرد خواهد شد.
بهترین کود برای باردهی هندوانه عبارتی است که بسیاری افراد مدنظر دارند اما توجه داشته باشید که تنها یک کود برای باردهی و تناژ بالا کافی نیست و مجموعه‌ای از کودها در قالب یک برنامه کودی اصولی و همراه با مدیریت آبیاری‌ها و… به شما کشاورزان عزیز کمک خواهد کرد.
همزمان با افزایش رشد میوه احتمال ترک‌خوردگی میوه‌ها به دلیل تنش‌های محیطی یا آبیاری‌های نامنظم وجود دارد، برای رفع این مشکل، محلول‌پاشی کودهای کلسیمی پیشنهاد می‌شود.
به دلیل طولانی بودن فصل رشد هندوانه و خربزه و به دلیل تنوع آب و هوایی هر منطقه پیشنهاد می‌کنیم بر اساس شرایط اختصاصی مزرعه‌تان و طبق برنامه‌ریزی و طی چندین مرحله از کودهایی که در مرحله میوه‌دهی گفته شد، مصرف کنید.
کشاورز و کارشناس عزیز، توصیه‌های کودی که در این مقاله ذکر کردیم، همه بصورت عمومی و تنها بخش‌هایی از یک برنامه جامع کوددهی هندوانه و خربزه هستند. ممکن است مزرعه شما بسته به شرایط، نیازهای متفاوتی داشته باشد و در این شرایط نوع، مقادیر و روش مصرف کودها باید تغییر کند. برنامه‌های کوددهی اگرویار بصورت کاملا اختصاصی و متناسب با شرایط مزرعه شما نگارش می‌شوند که می‌تواند کمک حال شما در مسیر تولید و راهنمای مناسبی برای افزایش عملکرد باشد. برای دریافت برنامه کوددهی اختصاصی هندوانه و سایر گیاهان جالیزی با ما در ارتباط باشید.
درخواست برنامه کوددهی اختصاصی هندوانه، خربزه و سایر گیاهان جالیزی