اهمیت استفاده از کود سیلیکات پتاسیم در باغ و مزرعه

تنش‌های محیطی و آفات و بیماری‌ها از عوامل کاهش عملکرد محصولات هستند و متاسفانه برخی عوامل از جمله عدم رعایت تغذیه اصولی به این کاهش عملکرد دامن می‌زند.

قطعا نمی‌توانید همه تنش‌ها را کنترل کنید، اما اگر مدیریت صحیحی برای بهبود تغذیه مزرعه یا باغ خود داشته باشید و سایر موارد مدیریتی را نیز به درستی انجام دهید، خسارت هر نوع تنشی بسیار کمتر از زمانیست که بدون برنامه، کود مصرف کرده‌اید.  

از جمله کودهایی که در برنامه کودی اصولی نقش مهمی در بهبود مقاومت، رشد و عملکرد دارد، سیلیکات پتاسیم است و اگر در زمان‌های درست و به میزان کافی مصرف شود، نتایج مطلوبی را برای باغ یا مزرعه شما خواهد داشت.

نکته: کود سیلیکات پتاسیم در برخی موارد با عنوان کود سیلیکون ذکر می‌شود.

مزایا و خواص کود سیلیکات پتاسیم

کود سیلیکات پتاسیم از دو عنصر سیلیسیم (Si) و پتاسیم (K) تشکیل شده که برهمکنش مثبت این دو عنصر در کود اثرات مثبتی برای گیاهان دارد که در ادامه مطالعه می‌کنید.

کنترل بیماری‌های قارچی برگ و ریشه

یکی از خواص مهم سیلیکات پتاسیم افزایش استحکام دیواره سلولی است که به دلیل سیلیسیم موجود در آن، مانع ورود اسپورهای قارچ به درون سلول‌های برگ و میوه خواهد شد. همچنین اگر کود سیلیکون به صورت کود آبیاری مصرف شود این شرایط مقاومت می‌تواند در ریشه گیاهان ایجاد شود و از پوسیدگی قارچی جلوگیری کند.

دقت داشته باشید که سیلیکات پتاسیم یک کود است و نمی‌تواند نقش قارچکشی داشته باشد و لذا کاربرد آن جنبه افزایش مقاومت و جلوگیری از حمله قارچ‌ها را دارد.

افزایش مقاومت گیاه به گرما و سرما

کود سیلیکات پتاسیم بر بهبود و افزایش مقاومت گیاهان در برابر گرما و سرما موثر است، بطوریکه می‌تواند با ایجاد لایه‌ محافظتی روی برگ به افزایش مقاومت در برابر گرمای تابستان کمک کند. سیلیکات پتاسیم در مقابله با تنش سرما نیز باعث استحکام دیواره سلولی و حفظ بافت‌های گیاهی خواهد شد. برای این منظور باید کود سیلیکات پتاسیم به صورت محلول پاشی و کود آبیاری در چند مرحله در طول فصل رشد و مطابق با برنامه کودی استفاده شود.

جلوگیری از آفتاب سوختگی میوه

محلول پاشی کود سیلیکون در باغات و مزارع به افزایش مقاومت پوست میوه کمک کرده و می‌تواند از آفتاب سوختگی میوه جلوگیری کند. در واقع افزایش استحکام دیواره سلولی و همچنین ایجاد لایه‌ای روی برگ و میوه، صدمه نور خورشید را کاهش داده و از این طریق تا حد زیادی خسارت ناشی از آفتاب سوختگی کاهش می‌یابد.

درشتی و رنگ گیری میوه و پر شدن دانه

در گیاهان، مواد قندی در برگ تولید شده و به دانه، میوه یا غده منتقل می‌شوند. هر چه سرعت انتقال قند بیشتر باشد عملکرد محصول نیز بیش‌تر خواهد بود. به همین دلیل کود سیلیکات پتاسیم در صورتیکه طی مراحل نهاییِ فصل رشد محلول پاشی شود، بالتبع باعث افزایش انتقال قند شده و همین نکته به افزایش درشتی و رنگ گیری میوه درختان و پر شدن دانه در گیاهان زراعی کمک شایانی می‌کند و قطعا مجموعه این نکات در بهبود و افزایش تناژ موثر خواهد بود.  

نکته علمی
عنصر سیلیسیم نقش موثری در بهبود مقاومت گیاهان در زمان بروز هر تنش زنده یا غیرزنده دارد، بطوریکه حضور سیلیسیم باعث فعال شدن مکانیسم دفاعی و افزایش تولید ترکیباتی مانند فنولیک‌ها و لیگنین شده که این مواد به بهتر شدن شرایط رشد و مقاومت گیاه (مانند افزایش مقاومت ساقه) در زمان تنش کمک می‌کنند.
عنصر پتاسیم نیز نقش مهمی در مقابله با برخی تنش‌ها دارد، زیرا باز و بسته شدن روزنه‌های برگ تحت تاثیر حضور پتاسیم است. در شرایط تنش کم‌آبی اگر میزان کافی از پتاسیم در برگ باشد بالتبع حرکات روزنه‌‌ای کاملا کنترل شده خواهد بود تا آسیب به گیاه کمتر باشد.

قابلیت اختلاط سیلیکات پتاسیم

در بحث اختلاط کودها با سیلیکات پتاسیم مشخص شده است که سیلیکات پتاسیم قابلیت اختلاط با سایر کودها را ندارد مگر در شرایطی که شرکت تولیدکننده بر روی لیبل مجوز اختلاط را صادر کند.

مقدار مصرف سیلیکات پتاسیم

میزان مصرف سیلیکات پتاسیم بسته به برند و درصد عناصر در کود متفاوت است. مقدار مصرف در روش کود آبیاری بین 4 تا 7 لیتر در هکتار است و برای محلول پاشی 2 تا 3 در هزار در نظر گرفته می‌شود.

شرکت خوشه پروران زیست فناور در چند سال گذشته کود سیلیکون دایان را که دارای دو عنصر سیلیکون و پتاسیم است را تولید کرده و نتایج مطلوبی را برای محصولات مختلف داشته است.

روش استفاده از سیلیکات پتاسیم

کودآبیاری و محلول پاشی دو روشی است که بسته به مرحله رشدی و هدف می‌توان برای استفاده از سیلیکات پتاسیم در نظر گرفت. اگر بحث افزایش مقاومت به بیماری‌های سطح برگی است، بطور قطع باید محلول پاشی انجام شود. ضمن اینکه اگر هدف سیگنالینگ مواد و انتقال به میوه برای درشتی و رنگ گیری و یا پر شدن دانه است باز هم باید محلول پاشی انجام شود. اما اگر کنترل بیماری‌های طوقه و ریشه مدنظر است روش کود آبیاری باید اجرا شود.  

زمان مصرف سیلیکات پتاسیم

بسته به شرایط و هدف از مصرف می توانید طی مراحل مختلف رشدی، مصرف سیلیکات پتاسیم را در برنامه کودی داشته باشید.

• زمان مصرف کود سیلیکات پتاسیم برای گندم و سایر گیاهان زراعی از مرحله استقرار و با هدف جلوگیری از پوسیدگی‌های طوقه و ریشه می‌تواند در برنامه کودی در نظر گرفته شود. علاوه براین در زمان پر شدن دانه محلول پاشی کود سیلیکات پتاسیم باعث انتقال قند از برگ‌ها به دانه شده و اثر مثبتی بر این مرحله و عملکرد نهایی خواهد داشت.
• در گیاهان باغی نیز زمان مصرف سیلیکات پتاسیم در مرحله درشتی میوه می‌باشد، از این نظر که مواد قندی از طریق برگ‌ها با سرعت بیش‌تری به میوه‌ها انتقال یابند. ضمن اینکه در مرحله رنگ گیری میوه‌ها هم محلول پاشی سیلیکات پتاسیم می‌تواند به افزایش رنگ میوه کمک کند.
• بسته به شرایط مزرعه و باغ اگر بیماری و آفت در منطقه زیاد باشد باید طی مراحل مختلف رشدی از سیلیکات پتاسیم استفاده کنید.

در این مقاله به نکات مهمی از جمله اهمیت، قابلیت اختلاط، مقدار، زمانِ مصرف و روش استفاده از سیلیکات پتاسیم پرداخته شد. اگر نکته یا تجربه دیگری در ارتباط با کود سیلیکات پتاسیم دارید، از طریق همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید.

منابع

+ Deshmukh, R. K., Ma, J. F., & Bélanger, R. R. (2017). Role of silicon in plants. Frontiers in plant science, 8, 1858.
+ Souri, Z., Khanna, K., Karimi, N., & Ahmad, P. (2021). Silicon and plants: current knowledge and future prospects. Journal of Plant Growth Regulation, 40, 906-925.