شبکه جامع کارشناسان کشاورزی ایران

در این شبکه، کارشناسان حوزه‌های مختلف کشاورزی حضور دارند. شما هم به این جمع بپیوندید و از مزایای آن بهره‌مند شوید.

5 راهکار‌ جلوگیری از ریزش میوه درختان (ویرایش 1403)

ریزش میوه درختان

5 دقیقه از زمان ارزشمندتان را به مطالعه این مقاله اختصاص دهید!

آنچه دراین مقاله می‌خوانید...

مسئله ریزش میوه درختان در باغات معضلی جدی است که اگر برای کاهش و کنترل آن اقدامی انجام ندهید، بخش زیادی از میوه‌ها را از دست داده و عملکرد باغتان بشدت کم می‌شود.

ریزش میوه درختان دلایل مختلفی دارد که بعضی را می‌توان و بعضی دیگر را نمی‌توان کنترل کرد. در شرایط تنش تعداد کمی از میوه‌های تشکیل شده به میوه بالغ و کامل تبدیل می‌شوند و به همین دلیل است که تعداد میوه‌های تشکیل شده و میوه‌هایی که به برداشت می‌رسند، برابر نیست.

این تفاوت به این علت است که درخت نمی‌تواند مواد غذایی را برای تمام میوه‌های تشکیل شده فراهم کند و از آنجایی که می‌خواهد میوه‌هایی با اندازه مطلوب تولید کند مجبور به حذف تعدادی از آن‌ها می‌شود و ریزش میوه اتفاق می‌افتد.

با ما همراه باشید تا هم دلایل و هم چند راهکار جلوگیری از ریزش میوه درختان را با شما به اشتراک بگذاریم.

میوه درختان چه زمانی می‌ریزد؟

ریزش میوه درختان
https://www.brooklynfeed.com/2012/06/fruit-drop/
ریزش میوه درختان در مراحل میانی رشد

درختان در برابر هرگونه عامل تنش‌زا بخشی از اندام‌های خود مانند برگ و میوه را می‌ریزند تا به بقای خود ادامه دهند.

عموما میوه درختان در دو تا سه مرحله می‌ریزد:

  • ریزش در مراحل اول رشد میوه
  • ریزش در مراحل میانی رشد میوه
  • ریزش در مراحل نهایی رشد میوه (قبل از برداشت)

ریزش میوه درختان باغ شما در چه مرحله‌ای اتفاق می‌افتد؟ در بخش نظرات همین صفحه بنویسید.

شناخت دلایل ریزش میوه درختان به شما باغداران عزیز کمک می‌کند تا با استفاده از راهکارهای اصولی از این مشکل جلوگیری کنید و یا در صورت بروز آن بتوانید آن را کنترل و میزان آسیب و خسارت را به حداقل برسانید.

دلایل ریزش میوه

دلایل ریزش میوه

در ادامه به بررسی دلایل مهم ریزش میوه‌ها می‌پردازیم.

عدم گرده افشانی موثر

در صورتیکه گرده افشانی بموقع و درستی در باغ نداشته باشید و میوه تشکیل نشود، احتمال ریزش میوه‌ها زیاد است.

در زمان گرده افشانی، وقتی گرده‌ها پخش شده و روی گل قرار می‌گیرند، موادی در گل تولید می‌شوند که گرده افشانی و تشکیل میوه را آسان می‌کنند. در واقع این مواد در زمان گرده افشانی و لقاح در بسیاری از درختان از ریزش میوه‌های ابتدایی (میوه‌های فندقه) جلوگیری می‌کنند. اما با توجه به ژنتیک درخت و تغییرات اقلیمی، نگه داشتن میوه‌ها با کمک گرده‌افشانی در بعضی از درختان برای جلوگیری از ریزش میوه‌ها موثر و در برخی از درختان برای جلوگیری از ریزش، باید بعد از گرده‌افشانی حتما تلقیح هم اتفاق بیفتد. 

گرده‌افشانی موثر در برخی درختان میوه با حضور حشراتی مانند زنبورعسل اتفاق می‌افتد و در بعضی دیگر باد جهت گرده‌افشانی ضروری است. بنابراین قبل از اقدام به احداث باغ بایستی شرایط منطقه را بسنجید و عوامل بهبود گرده‌افشانی را مدنظر قرار دهید تا بهبود عملکرد داشته باشید.

مشکلات تغذیه‌ای درخت میوه

در درختان میوه، بعد از مرحله فروت ست رقابت زیادی بین میوه‌ها برای دریافت مواد غذایی وجود دارد و متاسفانه، علت افتادن میوه نارس از درخت در این مرحله رشدی نیز همین رقابت است. در نتیجه این مسئله، برگ‌ها نمی‌توانند به تمام این میوه‌ها مواد غذایی را برسانند، در نهایت ریزش میوه‌ها اتفاق می‌افتد که بسیار بر اُفت عملکرد نیز تاثیرگذار است.

ریزش میوه‌ها همچنین می‌تواند به دلیل کمبود یا سمیت عناصر غذایی هم باشد. البته از این نکته هم غافل نشوید که یک عنصر به تنهایی نمی‌تواند باعث ریزش میوه درختان باشد و این برهمکنش عناصر است که باعث ریزش می‌شود.

بسیاری از کشاورزان عزیز به دنبال بهترین کود برای جلوگیری از ریزش میوه هستند. ذکر این نکته در اینجا ضروریست که تنها یک کود خاص نمی‌تواند مانع ریزش میوه شود یا به عنوان مثال فقط یک کود برای جلوگیری از ریزش میوه مرکبات پیشنهاد شود. بلکه مجموعه‌ای از عناصر در قالب یک برنامه کودی مدون و اصولی به کاهش ریزش میوه چه در مرکبات و چه در سایر درختان میوه کمک می‎‌کند.

عدم آبیاری اصولی

متاسفانه آبیاری غیراصولی از دلایل مهم ریزش میوه درختان است. کشاورزان عزیز دقت داشته باشید که هم آبیاری ناکافی و هم آبیاری سنگین و بیش از حد می‌تواند باعث ریزش میوه درختان شود.

به دلیل نقش کلیدی آب در انتقال موادِ درون درخت و همچنین رشد مناسب و درشتی میوه‌ها نباید آبیاری را دست کم بگیرید زیرا در تنش خشکی درخت به سمت ریزش میوه می‌رود تا زنده بماند و همین مسئله اثر منفی بر عملکرد نهایی خواهد داشت.

آفات و بیماری‌ها

ریزش میوه درختان می‌تواند به دنبال ضعیف شدن درخت بدلیل آسیب آفات و بیماری‌ها باشد. متاسفانه چرخه زندگی بسیاری از آفات در طی فصل رشد و دقیقا از زمان تشکیل تا رسیدگی و برداشت میوه‌ها اتفاق می‌افتد. به همین دلیل باید با مدیریت مناسب آفات و بیماری‌ها از درختان در برابر آسیب‌های مداوم و ریزش میوه‌ها محافظت کنید.

البته ریزش میوه‌ها در درختان آسیب دیده به واسطه آفات و بیماری‌ها به عنوان یک مکانیسم دفاعی عمل می‌کند بدین صورت که درخت با حذف منبع آلودگی از گسترش آن به سایر بخش‌ها جلوگیری می‌کند.

تنش‌های محیطی و تغییرات اقلیمی

شدت ریزش در سال‌ها و مکان‌های مختلف، متفاوت است. عوامل محیطی که می‌تواند بین سال‌ها و مکان‌های مختلف تغییر کند عبارت است از دما، باد، آب، شدت تابش نور و… گیاهان در پاسخ به این تغییرات در ساختار خود تغییراتی را لحاظ می‌کنند تا در برابر تنش زنده بمانند.

بنابراین این عوامل ممکن است منجر به ریزش زودهنگام میوه شوند. علاوه بر این طی سال‌های اخیر شاهد تغییرات اقلیمی (مانند افزایش بیش از حد دما، بارندگی‌های بی موقع و یا تگرگ) در بسیاری مناطق بوده‌ایم که مدیریت باغات را سخت‌تر کرده است و مشکلاتی از جمله ریزش میوه را افزایش داده است.  

راهکارهای کلیدی برای جلوگیری از ریزش میوه

  • آبیاری درختان در زمان‌های کلیدی و به میزان کافی جهت کاهش اثرات تنش خشکی و گرمایی را فراموش نکنید.
  • اجرا عملیاتی که منجر به ضعیف شدن ریشه درختان و کاهش جذب عناصر می‌شود از جمله شخم زمین، چالکود و جابجایی خاک را به حداقل برسانید.
  • با انجام هرس اصولی و به موقع می‌توانید به کاهش ریزش میوه درختان کمک کنید، زیرا در هرس شما بین ریشه‌ها و برگ و میوه تعادل در توزیع مواد غذایی برقرار می‌کنید تا به میوه‌ها که هدف اصلی هستند، میزان کافی از عناصر غذایی برسد.
  • درختان باغ را با کودهای مناسب، به میزان کافی و در زمان مناسب تغذیه کنید تا درختان توزیع مناسبی از عناصر غذایی را بین میوه‌ها داشته و ریزش میوه‌ها کم‌تر اتفاق بیفتد. این نکته از این جهت مهم است که وقتی تعداد زیادی میوه روی درخت وجود دارد، بین میوه‌ها برای دریافت مواد غذایی رقابت است که در این زمان گیاه با کمبود عناصر غذایی روبرو است و بصورت طبیعی تعدادی از میوه‌ها را حذف می‌کند.

مصرف کود‌ها در قالب یک برنامه کودی اصولی و علمی تاثیر بسزایی در رشد و تولید میوه دارد. یکی از مهم‌ترین کودهایی که می‌تواند ریزش میوه را کاهش دهد، کلسیم است. توصیه می‌شود در طول دوره رشد میوه بصورت دوره‌ای از منابع مناسب کلسیمی استفاده کنید. این عنصر باعث افزایش مقاومت درختان به تنش‌های محیطی و همچنین کاهش ریزش میوه ‌می‌شود. تیم اگرویار برای دریافت برنامه کودی و پشیتبانی مدیریت باغ و مزرعه‌تان در کلیه مراحل همراه شماست.

چند سوال در ارتباط با ریزش میوه درختان

چند کود برای جلوگیری از ریزش میوه درختان پیشنهاد دهید؟

دقت کنید که تنها یک کود شاخص نمی‌تواند ریزش میوه را کنترل کند یا کاهش دهد. بهترین راهکار این است که در کنار مدیریت همه عوامل در باغ از برنامه کودی اختصاصی باغ خودتان و طبق اصول و در زمان درست استفاده کنید. اما بطور کلی کودهای کلسیمی در برنامه کودی برای افزایش استحکام بافت‌ها و جلوگیری از ریزش میوه توصیه می‌شود.

علت ریزش میوه چیست؟

ریزش میوه درختان دلایل متعددی دارد که در مراحل مختلف رشدی ممکن است متفاوت باشد. در مجموع عدم گرده افشانی و تلقیح موثر، مشکلات تغذیه‌ای درخت، عدم آبیاری اصولی، آفات و بیماری‌ها و تنش‌های محیطی و تغییرات اقلیمی منطقه دلایل اصلی ریزش میوه درختان هستند که باید قبل از اقدام دلیل اصلی مشخص شود تا راهکار درست ارائه شود.

برای جلوگیری از ریزش میوه درختان چه باید کرد؟

رعایت دور و میزان آبیاری‌های باغ، اجرا برنامه کودی اصولی، مبارزه بموقع با آفات و بیماری‌ها و مدیریت سایر موارد در باغ می‌تواند به جلوگیری و کنترل ریزش میوه درختان کمک کند.

منابع

+ Advances in abscission signaling. (2018). Journal of Experimental Botany, 69 (4): 733–740. Doi: 10.1093/jxb/erx256.
+ Olsson, V., & Butenko, M. A. (2018). Abscission in plants. Current Biology, 28(8), R338-R339.
این آموزش را دوست داشتید؟
56
3

بخش نظرات

دیدگاهتان را در ارتباط با این مطلب آموزشی بنویسید!

50 پاسخ

    1. با سلام و احترام
      دوست عزیز فروت ست مهم‌ترین مرحله در کوددهی درختان میوه است و بطور کلی شامل یک برنامه کودی است و تنها یک کود مدنظر نیست. پیشنهاد می کنیم به بلاگ اگرویار مراجعه کنید و مطلب برنامه کودی فروت ست را مطالعه بفرمایید.

  1. مهندس ممنون از اموزشی که ارائه دادید. در جایی از مقاله به آبیاری اشاره کردین. من این موردو در باغم تجربه کردم. باغ آلو دارم خاکش بافت سنگینی داره به نظرم دلیل ریزش میوه آلو همون آبیاری غرقابی و سنگینی خاک باغه

        1. با سلام و خدا قوت
          در چنین شرایطی به مدیریت کوددهی باغتان به همراه آبیاری های منظم توجه لازم را داشته باشید. ضمن اینکه آفات و یا بیماری هایی که قابل مشاهده نبوده اند و گرما هوا که باعث خشکی می شوند نیز می توانند روی ریزش میوه ها اثر بگذارند. پیشنهاد می کنیم برای فصل آینده برنامه ریزی داشته باشید و برنامه کوددهی اگرویار را از طریق تماس با شماره‌های 05191004601 و 09155158630 درخواست بدهید. کارشناسان ما در تمام مراحل همراه و پشتیبان شما هستند.

    1. با سلام و احترام
      در مراحل اولیه رشد، ریزش به احتمال زیاد بر اثر تنش خشکی یا عدم رعایت برنامه کودی درست است. پیشنهاد می کنیم شرایط آبیاری باغ را کنترل کنید و برای کوددهی نیز محلول پاشی کودهای کلسیمی برای افزایش ظرفیت سازی درشتی میوه ها و همچنین استحکام میوه روی درخت را انجام دهید.

    1. با سلام و احترام
      تنها یک کود خاص از ریزش میوه جلوگیری نمی کند و مجموعه ای از کودها در قالب یک برنامه کودی درست و اصولی می تواند ریزش میوه ها را کنترل کند. پیشنهاد می کنم به این لینک مراجعه کنید و درخواست برنامه کودی اختصاصی باغتان را بدهید.

  2. سلام یک باغ پنج هکتاری مرکبات دارم هرساله ریزش میوه داریم و تناژ میاد پایین. برا جلوگیری از ریزش راهنمایی میخواستم. مهندس اگه حضوری هم بازدید بیاین عالی میشه

  3. سلام، قسمت دم میو‌ه‌ها در درختان آلو زرد میشه و بعدش میوه میریزه. آبیاری غرقابیه. به نظر شما دلیلش چی میتونه باشه؟ ممنون میشم راهنمایی کنید. عکسم خواستین ارسال میکنم.

    1. با سلام و احترام
      یک دلیل آن آبیاری غرقابی است و دلیل دیگر می تواند بیماری ها و آفات باشد. پیشنهاد می کنیم شرایط آبیاری را تصحیح کنید و برنامه کودی را هم به صورت منظم و همچنین جهت بهبود مقاومت درختان اجرا کنید.

  4. درود
    لطفا روشی برای کم شدن ریزش میوه درخت گلابی بگید. این معضل همیشگی باغمون هست

    1. با سلام و عرض ادب
      دورهای آبیاری باغتان را به صورت منظم انجام دهید. اطراف طوقه و ریشه را بررسی کنید تا درگیر پوسیدگی های ریشه نباشد. از مصرف بدون برنامه هر نوع کودی خودداری کنید. پیشنهاد می کنیم اگر آفت یا بیماری در باغ مشاهده میکنید با گیاهپزشک معتمد منطقه ارتباط بگیرید تا راهنمایی تان کنند. از بخش برنامه کودی سایت اگرویار نیز می توانید درخواست برنامه کودی بدهید تا برای تمام مراحل طبق برنامه اصولی پیش بروید.

  5. سلام
    قبل برداشت گیلاس بهمون گفتن هورمون بزنین که راحت تر برداشت کنین ولی ریزش رو زیاد کرد. چه راهی هست که اگر هورمون زدیم ریزش نداشته باشیم؟

    1. با سلام و عرض ادب
      ریزش بعد از مصرف هورمون تا حدودی طبیعی است اما اگر بیش از حد باشد یعنی دوز مصرف زیاد بوده است. پیشنهاد می کنیم برای برداشت میوه از هورمون استفاده نکنید تا مشکلاتی مانند ریزش غیرطبیعی نداشته باشید. بهترین کار استفاده اصولی از کودها و مدیریت آبیاری هاست تا ریزش در باغ به حداقل برسد.

    1. با سلام و احترام
      از علل مهم ریزش در مراحل پایانی رشد نوسانات آبیاری و عدم مصرف اصولی کودها است زیرا با رسیدن به آخرین مراحل رشد میوه، درخت تمام ذخایر را بسمت میوه ها ارسال کرده و اگر تنش خشکی یا کمبود عناصر اتفاق بیفتد برای حفظ بقا خود مجبور به ریزش میوه ها می شود. ضمن اینکه آفات و بیماری ها نیز از ابتدا فصل تا مراحل آخر رشد میوه انجیر باعث آسیب شده و منجر به ریزش میوه ها می شوند. پیشنهاد می کنیم برای فصل آینده مدیریت آبیاری را داشته باشید و طبق برنامه کودی اصولی پیش بروید تا این اتفاقات کمتر رخ بدهد.

  6. میوه ی درختان به من درمرحله ای که اندازه فندق وریزترازفندق می شوندمیریزند ضمن اینکه بیش ازحد گل می کننددرآخر هردرخت یااصلن میوه ندارد یااگرهم داشته باشد انگشت شماهاست لطفآ راهنمایی کنید

    1. با سلام و عرض ادب
      ریزش در مراحل فندقه شدن میوه به دلیل تنش هایی مانند خشکی یا گرما اتفاق می افتد. در زمان فندقه شدن میوه ها به آبیاری های باغتان دقت کنید. ضمن اینکه اگر درختان از نظر وضعیت تغذیه ای نیز در شرایط مناسبی نباشند احتمال ریزش میوه ها وجود دارد. تولید گل زیاد در درختان به بسته به رقم است و برخی ارقام تولید گل زیادی دارند ولی مهم این است که تعداد میوه تشکیل شده اقتصادی باشد. در همان اول فصل و قبل از تشکیل میوه ها نیز حتما موارد تغذیه و آبیاری را در نظر بگیرید. پیشنهاد می کنیم از طریق راه های ارتباطی با تیم اگرویار در ارتباط باشید تا برای فصل آینده جنابعالی را راهنمایی کنند.

  7. مرحله اخر . باردهی . که درختان پربار هستن در اثر عوامل محیطی . وزش باد ریزش دارنند

  8. میوها در زمان برداشت از داخل رسیده و به صورت پخته شده وغیر قابل استفاده شردع به ریزش میکند بصورتی که بعضا ” فقط به خوراک دام می رسد میوها سوراخ ریزی در بدنه میوه دارندکه توسط حشره ناشناس باعث از بین رفتن میوها شده

    1. با عرض سلام خدمت شما
      ریزش میوه در مراحل اولیه دلایل مختلفی دارد که می تواند به دلیل عدم گرده افشانی و تلقیح موثر، مشکلات تغذیه‌ای درخت، عدم آبیاری اصولی، آفات و بیماری‌ها و تنش‌های محیطی باشد. لطفا موارد ذکر شده را در باغ بررسی کنید و تصاویر را نیز به شماره 09155158630 ارسال بفرمایید تا همکاران ما بررسی کنند.

    1. درود و خدا قوت
      خیر، مصرف همزمان کودها و سموم توصیه نمی شود زیرا اثرگذاری هر دو کم شده یا بی اثر خواهد بود. ضمن اینکه مصرف همزمان کود و سم برای گیاهان نیز مناسب نیست.

  9. با عرض سلام محصول ما انگور است و اوایل بار بوته خوب می‌باشد ولی متاسفانه موقع که میخواهد به قوره برسد نصف بارش ریخته میشود

    1. سلام و خدا قوت جناب عمویی
      همانطور که در مقاله مطالعه کردید، ریزش دلایل مختلفی دارد. از جمله دلایل ریزش در مراحل اولیه عدم گرده افشانی و تلقیح است. دلیل دیگر به آبیاری بیش از حد یا خشکی مربوط است که باید شرایط را بررسی کنید. از نظر کودها نیز پیشنهاد می کنیم با برنامه اصولی مصرف کودها را داشته باشید چون عدم تعادل عنصری از علت های مهم ریزش میوه ها است. برای بررسی بیشتر و دریافت برنامه کودی لطفا با شماره 05191004601 تماس بگیرید تا همکاران ما جنابعالی را راهنمایی کنند.

  10. سلام به علت بارندگی زیاد اردیبهشت شکوفه کیوی ما همش ریخت ،یه سریاش گل باز کردن بازم افتاد یه سری ام گل باز نکردن

    1. درود و خدا قوت خدمت شما
      متاسفانه بارندگی‌های امسال منجر به ریزش بسیاری از محصولات شده است. پیشنهاد می‌کنیم برای حفظ گل‌های باقیمانده درخواست برنامه کودی بدهید تا برای ادامه فصل، درختان شرایط بهتری داشته باشند. می‌توانید با شماره 05191004601 تماس بگیرید تا همکاران ما شما را راهنمایی کنند.

  11. سلام تعدادی درخت پرتقال دارم که میوه آنها اندازه یکفندقی هستند رنگ آنهازرد میشه ومیرزند خواشمندم راهکاریجهته جلوگیری ازین مشگل دستورفرمائیدممنونم

    1. درود و خدا قوت خدمت شما
      برای رفع این مشکل، ابتدا باید دلیل آن مشخص شود و نمی توانیم بدون بررسی راهکار بدهیم. ممکن است مشکل از ریشه و پوسیدگی باشد یا وضعیت آبیاری درختان مناسب نباشد، یا حتی مشکل تغذیه‌ای برای درختان شما بوجود آمده است. تنشهای محیطی مانند گرما و باد گرم نیز از دلایل زردی و ریزش میوه ها هستند. لطفا تصاویری از وضعیت درختان به شماره 09142222930 ارسال بفرمایید و شرایطی که دارید را نیز شرح دهید تا همکاران بررسی کنند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دریافت برنامه کوددهی اختصاصی