طی سال‌های گذشته بسیاری از کشورها به کودهایی مانند کمپوست و ورمی کمپوست توجه زیادی داشته‌اند و در کشور ما نیز فرآورده‌هایی از این قبیل تولید و مصرف می‌شود. اما قبل از مصرف هر نوع کود یا ماده آلی برای بهبود شرایط گیاهان و افزایش عملکرد بهتر است به محتوای کود، درصد عناصر و اثربخشی آن توجه شود تا نتیجه مطلوب باشد. در صورتیکه به نکات مصرف کودها از جمله برنامه کودی دقت نشود به احتمال زیاد اثرات منفی برای گیاهان خواهد داشت.
کمپوست و ورمی کمپوست چیست؟
این دو ترکیب در واقع از تجزیه مواد آلی تولید می‌شوند ولی ترکیبات و نحوه تولید آن‌ها با هم متفاوت است که در ادامه مطالعه می‌کنید:
فرآیند تولید کمپوست
تجزیه مواد آلی از جمله پسماندهای گیاهی، مواد غذایی، برگ‌ها و… که توسط برخی میکروارگانیسم‌ها مانند برخی قارچ‌ها و باکتری‌ها در شرایط کنترل شده انجام شود در نهایت به تولید کمپوست منتهی می‌شود. البته این تجزیه نیاز به هوادهی و کنترل رطوبت نیز داشته و طی چند ماه کامل می‌شود.
فرآیند تولید ورمی کمپوست
بدلیل تجزیه مواد آلی توسط کرم خاکی (گونه قرمز Eisenia fetida کرم خاکی بیشتر مدنظر است) کمپوستی که در این شرایط تولید شود با عنوان ورمی کمپوست در دنیا عنوان شده است. این فرآیند بصورتی است که کرم‌ها ترکیبات آلی را مصرف کرده و دفع فضولات آن‌ها با عنوان ورمی کمپوست گفته می‌شود. از نظر زمانی بسته به شرایط تولید ممکن است تولید ورمی کمپوست سریع‌تر از کمپوست انجام شود، هرچند مدیریت شرایط کرم‌ها برای تولید ورمی کمپوست مطلوب بسیار مهم است. نظر بر این است که کرم‌ها با عبور مواد از دستگاه گوارش خود، کیفیت کود را افزایش داده و محصول نهایی غنی‌تر از کمپوست معمولی خواهد بود.
نکته مهم: کمپوست و ورمی‌کپوست‌ها هر دو در دسته کودهای آلی قرار می‌گیرند و بیشتر با هدف اصلاح خاک استفاده می‌شوند. این کودها ارزش تغذیه‌ای پایینی داشته و نمی‌توانند تمام نیازهای غذایی گیاهان را تامین کنند.
مزایا ورمی کمپوست و کمپوست
این کودها هر دو باعث افزایش محتوای آلی خاک، اصلاح ساختار آن و بهبود فعالیت میکروارگانیسم‌های مفید در خاک و بهبود شرایط رشد گیاه می‌شوند اما باید درنظر داشته باشید که درصورت فرآوری نادرست می‌توانند باعث ورود انواع آفات و بیماری‌ها به خاک و خسارت به محصول شوند.
ترکیبات کمپوست و ورمی کمپوست
همانطورکه در بالا اشاره کردیم، بخش زیادی از این کودها را ترکیبات آلی تشکیل می‌دهند و بسته به شرایط تولیدی و نوع مواد استفاده شده، می‌توانند حاوی درصد پایینی از عناصر غذایی مثل نیتروژن و برخی آنزیم‌ها و حتی برخی میکروارگانیسم‌های مفید نیز باشند.
مقایسه کیفیت کمپوست و ورمی کمپوست
کیفیت ورمی کمپوست و کمپوست به چند عامل از جمله دما و زمان فرآیند بستگی دارد:
- مواد اولیه کمپوست بسیار در کیفیت نهایی آن موثر است و در صورتیکه فرآیند تولید آن نیز بطور صحیحی انجام نشود، کمپوست نهایی کیفیت پایینی داشته و دارای عوامل بیماری‌زا یا بذور علف هرز خواهد بود.
- بدلیل اینکه کرم‌ها در تولید ورمی کمپوست نقش دارند بالتبع کیفیت آن از کمپوست بالاتر است زیرا کرم‌ها با تجزیه مواد آلی، عناصر غذایی را به فرم قابل جذب تبدیل می‌کنند.
دقت کنید که کیفیت و نوع مواد اولیه معیار مهمی برای بررسی کیفیت کمپوست و ورمی کمپوست است و برای هر محصولی که قرار است مصرف شوند بایستی آزمایشات بررسی ترکیبات حتما انجام شود.
مقایسه کمپوست و ورمی کمپوست از نظر هزینه
بحث قیمت کمپوست و کود ورمی کمپوست مهم است و بسته به شرایط ممکن است قیمت هر کیلو کود ورمی کمپوست بالاتر از کمپوست باشد. بدلیل اینکه تولید کمپوست به تجهیزات ساده‌تری نیاز دارد بالتبع هزینه کمتری دارد، اما زمان بیشتری برای تکمیل فرآیند لازم است ولی در تولید ورمی کمپوست مدیریت دقیق‌تری برای نگهداری کرم‌ها بایستی انجام شود که هزینه بالاتری را خواهد داشت.
مقایسه مدت زمان مورد نیاز تولید ورمی کمپوست و کمپوست
زمان بیشتری برای تولید ورمی کمپوست نیاز است زیرا کرم‌ها باید مدت طولانی‌تری فعالیت کنند تا مواد آلی را به کود تبدیل کنند، اما تولید کمپوست معمولاً سریع‌تر انجام شده و در زمان کوتاه‌تری آماده استفاده است.
اگرچه هر دو نوع کود مزایای خاص خود را دارند، انتخاب بین کمپوست و ورمی‌کمپوست به شرایط برنامه کودی و تولید محصول شما، منابع در دسترس و توان هزینه کرد شما بستگی دارد.
بخش نظرات
دیدگاهتان را در ارتباط با این مطلب آموزشی بنویسید!