چه اقداماتی برای افزایش رنگ گیری گوجه فرنگی ضروری است؟

از مشکلات عمده‌ای که در مزارع گوجه فرنگی با آن روبرو هستید و هر ساله نیز ممکن است تکرار شود، کم بودن رنگ گیری گوجه فرنگی یا عدم قرمز شدن گوجه فرنگی است. در برخی مناطق کشور این مشکل به دلیل تغییرات اقلیمی که هر ساله شاهد آن هستید، بیش‌تر است، بخصوص زمانیکه به انتهای فصل نزدیک می‌شوید.

اهمیت رنگ گیری گوجه فرنگی

رنگ مطلوب و باکیفیت در گوجه فرنگی مهم‌ترین عاملی است که بر قیمت و در نتیجه سود اقتصادی آن تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل مدیریت مزرعه گوجه فرنگی در راستای رسیدن به این هدف تنظیم می‌شود. البته باید توجه داشته باشید که گوجه فرنگی ارقام مختلفی دارد که برخی قرمز رنگ نیستند اما در این مطلب ارقام قرمز گوجه مد نظر ما هستند.

رنگ گیری در میوه گوجه فرنگی چگونه اتفاق می‌افتد؟

رنگدانه‌ها از جمله ترکیبات مهمی هستند که اگر تولید نشوند با رنگ بی‌کیفیت و نامطلوب در محصولات از جمله گوجه فرنگی مواجه می‌شوید. در گوجه فرنگی رنگدانه کلیدی که در قرمز شدن گوجه موثر است، لیکوپن (Lycopene) است. توجه داشته باشید که هر رنگدانه از یک مسیر بیوشیمیایی در گیاهان تولید می‌شود و این مسیر‌ها به شدت به شرایط محیطی وابسته‌اند، به همین دلیل اگر شرایط اقلیمی حتی به میزان اندک تغییر کند، تولید رنگدانه مختل شده و با کاهش رنگ گیری گوجه فرنگی مواجه می‌شوید. به عنوان نمونه تغییرات دمایی تاثیر بسزایی در فرآیند تولید لیکوپن دارد که کاهش و یا افزایش بیش از حد آن رنگ گیری گوجه فرنگی را مختل می‌کند.

راهکار‌های اصولی برای افزایش رنگ گیری گوجه فرنگی

متاسفانه زمانیکه به آخر فصل تابستان نزدیک می‌شویم، پروسه رنگ گیری گوجه فرنگی به دلیل کاهش دما با مشکلاتی مواجه می‌شود که باید برای رفع آن توجه کافی به مدیریت مزرعه‌تان داشته باشید.

هرچند شرایط اقلیمی در منطقه قابل کنترل نیستند، اما با رعایت چند نکته از جمله مدیریت کودی و آبیاری تا حد زیادی می‌توانید رنگ گیری گوجه فرنگی را بهبود دهید.

برنامه کودی برای افزایش رنگ گیری گوجه فرنگی

اولین نکته‌ای که باید برای افزایش رنگ گیری گوجه فرنگی به آن دقت داشته باشید، تغذیه مناسب و اصولی است. در فرآیند رنگ گیری گوجه فرنگی، اسید‌های آمینه از این نظر که نقش کلیدی در تولید رنگدانه‌های کاروتنوئیدی از جمله لیکوپن دارند، بسیار مهم هستند. بنابراین، هر چه با تغذیه درست در کنار آبیاری بتوانید میزان کافی از اسیدآمینه‌ها را مصرف کنید، به هدف مهم قرمز شدن گوجه فرنگی می‌رسید.

علاوه بر اسیدهای آمینه، عناصر نیز نقش مهمی در رنگ گیری گوجه فرنگی دارند اما عنصر کلیدی پتاسیم است و متاسفانه کم بودن میزان پتاسیم، رنگ گیری نامطلوب و سفید بودن درون گوجه فرنگی را به دنبال دارد. بهتر است بدانید که اگر پتاسیم کافی در گوجه فرنگی باشد به دلیل افزایش انتقال قندها به سمت میوه می‌توانید گوجه فرنگی‌هایی با رنگ مطلوب داشته باشید. رد پای عنصر پتاسیم در فرآیند‌های دیگری هم در گوجه فرنگی قابل مشاهده است که از جمله آن‌ها حفظ تعادل یونی، بهبود وضعیت آب سلول‌ها و فعالیت بسیاری از آنزیم‌های موثر در انتقال قند‌ها به سمت میوه گوجه فرنگی است.

شیوه مصرف کودهای پتاسه بسته به شرایط مزرعه می‌تواند بصورت محلول پاشی یا مصرف کود آبیاری باشد و پیشنهاد ما این است که کودهای پتاسیمی با حلالیت بالا مثل سولوپتاس را به صورت کود آبیاری و کود سیلیکات پتاسیم را به صورت محلول پاشی در دستور کار خود قرار دهید.

از آنجاییکه بوته‌های گوجه فرنگی به پوسیدگی طوقه و ریشه حساسند، توصیه می‌شود تا حتما مصرف کود‌های سیلیکات پتاسیم را به صورت دوره‌ای و کود آبیاری در برنامه کودی مزرعه‌تان قرار دهید.

نکته: ذکر اهمیت عنصر پتاسیم به عنوان عنصر کلیدی در پروسه افزایش رنگ گیری گوجه فرنگی به معنی بی‌اهمیت بودن سایر عناصر نیست، بلکه برای دستیابی به نتیجه و عملکرد مناسب باید همه‌ی عناصر غذایی ضروری برای گیاهان از جمله گوجه فرنگی به میزان کافی تامین شوند و در تعادل باشند. با توجه به اینکه نیاز گوجه فرنگی در هر مرحله رشدی برای عناصر مختلف، متفاوت است باید طبق یک برنامه اصولی کوددهی را داشته باشید.

آبیاری اصولی در راستای افزایش رنگ گیری گوجه فرنگی

توجه داشته باشید که برای بهبود کیفیت و افزایش تناژِ محصولات باید دو عامل آبیاری و کوددهی توام با هم مدیریت شوند و بی‌توجهی به هرکدام از این دو مورد، مانع دستیابی شما به عملکرد مطلوب می‌شود.

همانطور که اشاره کردیم برای رنگِ باکیفیت در گوجه فرنگی باید انتقال مواد بسمت میوه افزایش یابد و مشخص است که در این جابجاییِ درون سلولی باید آب کافی در گیاه باشد، پس به میزان و دور آبیاری مزرعه گوجه فرنگی بسیار دقت کنید. بسته به تغییرات اقلیمی و بافت خاک در هر منطقه، دور آبیاری طی مرحله افزایش رنگ گیری گوجه فرنگی ۴ یا ۵ روز در نظر گرفته می‌شود، هر چند شاید در برخی مناطق یک یا دو روز تفاوت در دور آبیاری باشد. در مزارعی با بافت خاک سبک، دور‌های آبیاری بایستی کوتاه‌تر باشند، در حالیکه در مزارعی که بافت‌ خاک سنگین‌تر است، نیاز است تا دور‌های آبیاری طولانی‌تر باشد.

سوالات مهم در ارتباط با افزایش رنگ گیری گوجه فرنگی

• برای قرمز شدن گوجه فرنگی چه باید کرد؟

برای افزایش رنگ قرمز گوجه فرنگی دو عامل تغذیه درست و آبیاری اصولی و کافی اهمیت دارد. در تغذیه باید به مصرف کودهای آمینواسید به دلیل نقش اسیدآمینه‌ها در تولید رنگدانه لیکوپن و همچنین کودهای پتاسیمی به دلیل افزایش انتقال مواد قندی بسمت میوه توجه کنید. آبیاری نیز برای انتقال بهتر مواد بسمت میوه و همچنین حفظ آب کافی برای سلول‌ها ضروری است.

• علت قرمز نشدن گوجه فرنگی چیست؟

چند دلیل مهم برای عدم رنگ گیری گوجه فرنگی وجود دارد که از جمله آن‌ها کاهش دما در انتهای تابستان، عدم تغذیه درست و اصولی و عدم انجام آبیاری کافی و بموقع می‌باشد.

منابع

+ Simonne, E. H., & Ozores-Hampton, M. (2010). Fertilizer and nutrient management for tomato. FLORIDA TOMATO INSTITUTE.
+ https://www.yara.us/crop-nutrition/tomato/influencing-tomato-color/